Bệnh bạch hầu là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn gây ra. Theo các chuyên gia y tế, người mắc bạch hầu có thể tử vong chỉ sau 6 – 10 ngày kể từ khi nhiễm vi khuẩn nếu không được phát hiện và can thiệp sớm.
Bệnh bạch hầu là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn gây ra. Theo các chuyên gia y tế, người mắc bạch hầu có thể tử vong chỉ sau 6 – 10 ngày kể từ khi nhiễm vi khuẩn nếu không được phát hiện và can thiệp sớm.
Bạch hầu (Diphtheria) là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Bệnh đặc trưng bởi sự hình thành giả mạc ở các vị trí như hạnh nhân, hầu họng, thanh quản hoặc mũi. Ngoài ra, vi khuẩn còn có thể gây tổn thương ở da và các niêm mạc khác như kết mạc mắt, tai hoặc bộ phận sinh dục.
Điểm nguy hiểm của bệnh bạch hầu nằm ở chỗ đây không chỉ là bệnh nhiễm trùng đơn thuần mà còn là bệnh nhiễm độc. Ngoại độc tố do vi khuẩn tiết ra có thể xâm nhập vào máu, gây tổn thương nghiêm trọng đến tim, hệ thần kinh và nhiều cơ quan quan trọng khác trong cơ thể. Đây cũng là kiến thức nền tảng mà sinh viên ngành Cao đẳng Y sĩ đa khoa cần nắm vững khi học về các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Nguyên nhân trực tiếp gây bệnh là vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae thuộc họ Corynebacteriaceae. Vi khuẩn này có 4 tuýp chính gồm gravis, intermedius, mitis và belfanti, tất cả đều có khả năng sinh độc tố gây bệnh nặng.
Vi khuẩn bạch hầu có sức đề kháng khá cao trong môi trường bên ngoài, đặc biệt là khi được bao bọc bởi chất nhầy. Chúng có thể tồn tại trên đồ vật vài ngày, thậm chí vài tuần. Tuy nhiên, vi khuẩn lại nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, nhiệt độ cao và một số hóa chất khử trùng như cồn hay phenol.
Theo bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược, Trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn cho biết, tùy theo vị trí vi khuẩn xâm nhập mà bệnh bạch hầu có những biểu hiện khác nhau:
Bạch hầu mũi: Người bệnh thường sổ mũi, chảy dịch nhầy mủ, đôi khi lẫn máu. Xuất hiện màng trắng ở vách ngăn mũi. Thể bệnh này thường nhẹ do độc tố ít xâm nhập vào máu.
Bạch hầu họng và amidan: Đây là thể bệnh thường gặp nhất. Người bệnh có biểu hiện mệt mỏi, đau họng, sốt nhẹ, chán ăn. Sau 2 – 3 ngày xuất hiện giả mạc màu trắng xám, dai và dính chắc vào amidan hoặc lan rộng toàn bộ hầu họng. Trường hợp nặng có thể sưng hạch cổ, cổ bạnh ra gây khó thở, đặc biệt nguy hiểm ở trẻ nhỏ.
Bạch hầu thanh quản: Là thể bệnh tiến triển nhanh và rất nguy hiểm. Người bệnh khàn tiếng, ho, khó thở. Giả mạc có thể gây tắc nghẽn đường thở dẫn đến suy hô hấp và tử vong nhanh nếu không cấp cứu kịp thời.
Ngoài ra, vi khuẩn bạch hầu còn có thể gây tổn thương ở da hoặc các niêm mạc khác nhưng những trường hợp này khá hiếm và thường có diễn tiến nhẹ hơn.
Giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ, việc điều trị bệnh bạch hầu cần được tiến hành càng sớm càng tốt ngay khi có nghi ngờ lâm sàng, không chờ kết quả xét nghiệm để tránh độc tố tiếp tục gây tổn thương cho cơ thể. Người bệnh bắt buộc phải điều trị tại cơ sở y tế có chuyên môn, được cách ly để hạn chế lây lan trong cộng đồng. Phác đồ điều trị thường bao gồm sử dụng huyết thanh kháng độc tố bạch hầu nhằm trung hòa độc tố đã được vi khuẩn tiết ra, kết hợp với kháng sinh như erythromycin hoặc penicillin để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.
Bên cạnh đó, bệnh nhân cần được theo dõi sát các biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, viêm cơ tim và rối loạn nhịp tim để kịp thời can thiệp bằng các biện pháp hỗ trợ như thở oxy hoặc thở máy khi cần thiết. Sau khi hoàn tất điều trị, người bệnh phải được xét nghiệm kiểm tra lại ít nhất hai lần liên tiếp để đảm bảo vi khuẩn đã được loại bỏ hoàn toàn khỏi cơ thể, từ đó hạn chế nguy cơ tái phát và lây nhiễm cho cộng đồng.
