Táo bón phổ biến ở mọi lứa tuổi. Việc chọn đúng thuốc nhuận tràng giúp cải thiện triệu chứng, ngăn tác dụng phụ và tránh lệ thuộc, đảm bảo hiệu quả điều trị an toàn cho cả trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người cao tuổi.
Các loại thuốc nhuận tràng thường dùng và lựa chọn phù hợp với người bệnh
Nhóm thuốc nhuận tràng là dược phẩm được sử dụng phổ biến trong điều trị táo bón cho mọi lứa tuổi, từ trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai đến người cao tuổi. Tuy nhiên, việc lựa chọn và sử dụng đúng loại thuốc theo cơ chế tác dụng, mức độ táo bón và tình trạng người bệnh đòi hỏi người hành nghề Dược phải có kiến thức chuyên sâu về dược lý, tác dụng phụ và tương tác thuốc. Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn đặc biệt chú trọng đào tạo sinh viên năng lực phân tích, tư vấn và hướng dẫn sử dụng thuốc nhuận tràng an toàn, hiệu quả, phù hợp từng đối tượng điều trị.
Phần nội dung sau đây giúp sinh viên và người hành nghề Dược hiểu rõ hơn về cơ chế, ưu điểm và chỉ định của các thuốc nhuận tràng thường dùng trong thực tế lâm sàng.
Lactulose (Duphalac): Giải pháp nhuận tràng an toàn, hiệu quả lâu dài
Lactulose là thuốc nhuận tràng thẩm thấu được sử dụng phổ biến nhờ độ an toàn cao và khả năng điều trị táo bón mạn tính một cách nhẹ nhàng. Hoạt chất Lactulose là một dạng đường tổng hợp không hấp thu, khi xuống đại tràng sẽ được vi khuẩn phân giải tạo acid hữu cơ. Quá trình này giúp tăng áp suất thẩm thấu, kéo nước vào lòng ruột, làm mềm phân và kích thích nhu động nhẹ. Thuốc bắt đầu phát huy tác dụng sau 24–48 giờ, do đó không phù hợp cho các trường hợp cần đi ngoài nhanh.
Ưu điểm và chỉ định:
An toàn cho trẻ nhỏ, người cao tuổi và phụ nữ mang thai.
Dùng được dài ngày, không gây kích thích mạnh.
Hỗ trợ điều trị bệnh não gan, nhờ khả năng giảm hấp thu amoniac từ ruột.
Lactulose thường được chỉ định trong táo bón mạn tính, hoặc khi cần điều trị êm dịu, không gây đau quặn bụng. Nhờ cơ chế nhẹ và ít gây tác dụng phụ, Lactulose là lựa chọn hàng đầu cho những trường hợp táo bón kéo dài hoặc ở nhóm bệnh nhân nhạy cảm.
Bisacodyl (Dulcolax…): Thuốc kích thích nhu động ruột tác dụng nhanh
Bisacodyl là thuốc nhuận tràng kích thích mạnh, thường được sử dụng khi cần tác dụng nhanh hoặc trong các thủ thuật y khoa. Bisacodyl kích thích trực tiếp thần kinh ruột, làm tăng nhu động đại tràng và tăng tiết dịch ruột, giúp phân di chuyển nhanh hơn.
Dạng uống: có tác dụng sau 6–12 giờ.
Dạng đặt hậu môn: khởi phát nhanh hơn, chỉ sau 15–60 phút.
Ưu điểm và hạn chế:
Hiệu quả nhanh, phù hợp với các tình huống cần đi ngoài ngay (như trước phẫu thuật, nội soi).
Tuy nhiên, thuốc có thể gây đau bụng, co thắt ruột và không nên dùng lâu dài vì dễ dẫn đến lệ thuộc và giảm nhu động ruột tự nhiên.
Bisacodyl phù hợp trong táo bón cấp tính, chuẩn bị trước phẫu thuật hoặc nội soi, hoặc khi người bệnh cần đi đại tiện trong thời gian ngắn. Với hiệu quả mạnh nhưng nguy cơ lệ thuộc cao, Bisacodyl chỉ nên sử dụng ngắn ngày, đúng chỉ định và có hướng dẫn của nhân viên y tế.
Sorbitol: Nhuận tràng thẩm thấu nhẹ, dễ dùng cho nhiều đối tượng
Sorbitol là lựa chọn an toàn và dễ dung nạp, thường được dùng trong táo bón nhẹ hoặc ở bệnh nhân sau phẫu thuật, nằm lâu. Trong chương trình Văn bằng 2 Cao đẳng Dược tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, sinh viên được học cách phân biệt nhóm thuốc nhuận tràng như Sorbitol, nắm rõ chỉ định – chống chỉ định và biết tư vấn sử dụng an toàn cho từng đối tượng người bệnh.
Sorbitol là một loại đường alcohol có tác dụng thẩm thấu, hút nước vào lòng ruột và làm mềm phân, đồng thời kích thích nhẹ nhu động ruột. Thuốc thường phát huy tác dụng sau 6–8 giờ.
Ưu điểm và chỉ định:
Dễ dùng (thường dạng bột hòa tan).
Có thể sử dụng cho trẻ em và người lớn tuổi.
Thường được kê cho bệnh nhân nằm lâu, sau phẫu thuật hoặc cần điều trị táo bón nhẹ đến trung bình.
Nhờ cơ chế dịu nhẹ, Sorbitol là lựa chọn phù hợp cho các trường hợp táo bón không nghiêm trọng, giúp làm mềm phân và hỗ trợ nhu động tự nhiên của ruột.
Lựa chọn thuốc nhuận tràng cần đúng mục đích và đối tượng
Việc sử dụng thuốc nhuận tràng phải dựa trên nguyên nhân táo bón, mức độ nặng nhẹ và tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Lactulose: phù hợp điều trị lâu dài, an toàn cho mọi đối tượng.
Bisacodyl: tác dụng nhanh, dùng ngắn hạn khi cần đi ngoài ngay.
Người bệnh không nên tự ý lạm dụng thuốc mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ, kết hợp uống đủ nước, bổ sung chất xơ và vận động hợp lý để duy trì chức năng tiêu hóa ổn định.
Để trở thành người Dược sĩ có đủ kiến thức và kỹ năng trong việc tư vấn, phân tích và sử dụng thuốc một cách an toàn – đặc biệt là các nhóm thuốc nhuận tràng, sinh viên cần được học tập trong môi trường đào tạo thực hành chuyên sâu. Thí sinh có nguyện vọng theo đuổi ngành Dược nên lựa chọn Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, nơi chú trọng giảng dạy dược lý lâm sàng, kỹ năng tư vấn thuốc và cập nhật kiến thức thực tế giúp người học vững chuyên môn, tự tin hành nghề sau khi tốt nghiệp.
*LƯU Ý: Nội dung bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, phục vụ mục đích học tập của sinh viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn và không thay thế cho tư vấn y khoa!
Việc lạm dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tự kê đơn thuốc đang gây lo ngại. Nhiều người tin vào “đơn thuốc AI” mà không khám bác sĩ, dễ dẫn đến sai thuốc, sai bệnh và nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe.
Gan nhiễm mỡ không do rượu là một trong những bệnh lý gan phổ biến nhất hiện nay, có thể tiến triển âm thầm nhưng để lại hậu quả nghiêm trọng như xơ gan hay ung thư gan. Bệnh không chỉ xuất hiện ở người béo phì mà còn ở những người gầy, ít vận động hoặc có rối loạn chuyển hóa.
Táo bón phổ biến ở mọi lứa tuổi. Việc chọn đúng thuốc nhuận tràng giúp cải thiện triệu chứng, ngăn tác dụng phụ và tránh lệ thuộc, đảm bảo hiệu quả điều trị an toàn cho cả trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người cao tuổi.
Vitamin K là dưỡng chất thiết yếu giúp duy trì quá trình đông máu, bảo vệ tim mạch và tăng cường sức khỏe xương khớp. Việc hiểu rõ vai trò cùng cách bổ sung đúng liều lượng sẽ giúp bạn chủ động chăm sóc cơ thể hiệu quả hơn mỗi ngày.
