Các nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp và cách sử dụng an toàn

Bài viết này cung cấp thông tin đầy đủ – dễ tra cứu – phù hợp cho cả người học và người đang sử dụng thuốc.

Thuốc lợi tiểu: Nhóm thuốc nền tảng trong kiểm soát tăng huyết áp

Thuốc lợi tiểu là lựa chọn đầu tay trong nhiều phác đồ điều trị tăng huyết áp nhờ khả năng giảm thể tích tuần hoàn và hạ áp bền vững. Nhóm thuốc này giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả ở bệnh nhân lớn tuổi, người có phù hoặc tăng huyết áp giai đoạn nhẹ đến trung bình. Đây cũng là nội dung được giảng dạy chuyên sâu trong chương trình học Cao đẳng Dược, giúp sinh viên hiểu rõ vai trò của các thuốc lợi tiểu trong thực hành điều trị.

Các thuốc lợi tiểu thường dùng trong tăng huyết áp:

• Hydrochlorothiazide: 12,5 – 50 mg/ngày
• Indapamide: 1,25 – 2,5 mg/ngày
• Furosemide: 20 – 160 mg/ngày

Nhìn chung, thuốc lợi tiểu giữ vai trò quan trọng trong giảm gánh nặng tuần hoàn và kiểm soát huyết áp ổn định. Đây là nhóm thuốc an toàn, dễ phối hợp với các thuốc hạ áp khác và phù hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân, đặc biệt trong điều trị lâu dài.

Thuốc chẹn kênh canxi: Giãn mạch hiệu quả, ổn định huyết áp lâu dài

Thuốc chẹn kênh canxi (Calcium Channel Blockers – CCBs) giúp giãn mạch và giảm sức cản ngoại biên, từ đó giảm huyết áp hiệu quả và ổn định. Nhóm thuốc này thường được lựa chọn cho bệnh nhân lớn tuổi, người bị tăng huyết áp tâm thu đơn độc hoặc kèm đau thắt ngực. Trong môi trường đào tạo thực hành tại Cao đẳng Dược Tp Hồ Chí Minh, nhóm thuốc chẹn canxi luôn được chú trọng vì tính hiệu quả, an toàn và dễ theo dõi.

Một số thuốc chẹn canxi thường dùng:

• Amlodipine: 2,5 – 10 mg/ngày
• Felodipine: 2,5 – 10 mg/ngày
• Nifedipine: 20 – 90 mg/ngày
• Lercanidipine: 10 – 20 mg/ngày
• Diltiazem: 120 – 360 mg/ngày
• Verapamil: 120 – 480 mg/ngày

Thuốc chẹn kênh canxi có ưu điểm lớn là hiệu quả ổn định, ít gây mệt mỏi và phù hợp với nhiều nhóm bệnh nhân, đặc biệt người có bệnh lý tim mạch đi kèm. Sự an toàn lâu dài khiến nhóm thuốc này trở thành trụ cột quan trọng trong điều trị tăng huyết áp hiện nay.

Thuốc tác động lên hệ Renin – Angiotensin: Bảo vệ tim – thận và giảm nguy cơ biến chứng

Các thuốc tác động lên hệ Renin – Angiotensin đóng vai trò quan trọng trong giảm sức cản mạch và bảo vệ cơ quan đích. Đây là nhóm thuốc chủ lực trong điều trị tăng huyết áp ở bệnh nhân đái tháo đường, suy thận, suy tim hoặc có nguy cơ biến chứng tim mạch. Nội dung này được đề cập kỹ lưỡng trong chương trình Đào tạo Dược sĩ Nhà thuốc, nhằm giúp người học nắm được quy tắc dùng thuốc và kỹ năng tư vấn an toàn.

Nhóm ức chế men chuyển (ACEI):

• Captopril: 12,5 – 100 mg/ngày
• Enalapril: 5 – 40 mg/ngày
• Lisinopril: 5 – 40 mg/ngày
• Perindopril: 4 – 8 mg/ngày
• Imidapril: 2,5 – 10 mg/ngày

Nhóm ức chế thụ thể AT1 (ARB):

• Losartan: 50 – 100 mg/ngày
• Telmisartan: 40 – 80 mg/ngày
• Irbesartan: 150 – 300 mg/ngày
• Valsartan: 80 – 320 mg/ngày
• Candesartan: 4 – 32 mg/ngày
• Olmesartan: 10 – 40 mg/ngày

Với khả năng hạ áp mạnh, bảo vệ tim – thận và giảm nguy cơ biến chứng lâu dài, ACEI và ARB là nhóm thuốc không thể thiếu trong phác đồ điều trị tăng huyết áp hiện đại. Sự hiểu biết đúng về liều dùng, chống chỉ định và cách theo dõi giúp người bệnh đạt hiệu quả điều trị tối đa và an toàn.

Thuốc điều trị tăng huyết áp rất đa dạng, mỗi nhóm có ưu điểm và cơ chế riêng. Việc lựa chọn thuốc cần dựa trên tình trạng sức khỏe, bệnh lý nền, đáp ứng của người bệnh và hướng dẫn từ bác sĩ chuyên môn. Sự kết hợp hợp lý giữa thuốc và thay đổi lối sống sẽ giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm và nâng cao chất lượng cuộc sống.

*LƯU Ý: Nội dung bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, phục vụ mục đích học tập của sinh viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn và không thay thế cho tư vấn y khoa!