Hóa trị là phương pháp điều trị ung thư phổ biến, sử dụng thuốc đặc hiệu để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc ngăn chúng phát triển. Hiểu rõ các loại hóa trị và lưu ý khi điều trị giúp người bệnh chuẩn bị tốt hơn cả về thể chất lẫn tinh thần.
Hóa trị là phương pháp điều trị ung thư phổ biến, sử dụng thuốc đặc hiệu để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc ngăn chúng phát triển. Hiểu rõ các loại hóa trị và lưu ý khi điều trị giúp người bệnh chuẩn bị tốt hơn cả về thể chất lẫn tinh thần.
Hóa trị (Chemotherapy) là phương pháp dùng thuốc hoặc hợp chất hóa học có tác dụng tiêu diệt, ức chế sự phát triển và phân chia của tế bào ung thư. Các thuốc này có thể được truyền tĩnh mạch, tiêm trực tiếp hoặc uống qua đường miệng, tùy vào phác đồ của bác sĩ. Mục tiêu của hóa trị là làm giảm kích thước khối u, ngăn ngừa tế bào ung thư lan rộng và tiêu diệt tế bào còn sót lại sau phẫu thuật hoặc xạ trị. Đây là một trong những trụ cột chính trong điều trị ung thư hiện nay, bên cạnh phẫu thuật, xạ trị và liệu pháp miễn dịch.
Có nhiều loại hóa trị khác nhau, được lựa chọn dựa trên giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe người bệnh. Hóa trị bổ trợ (adjuvant chemotherapy) thường được chỉ định sau phẫu thuật nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại, giảm nguy cơ tái phát. Ngược lại, hóa trị tân bổ trợ (neoadjuvant chemotherapy) được thực hiện trước phẫu thuật để làm nhỏ khối u, giúp việc cắt bỏ dễ dàng hơn. Ngoài ra, còn có hóa trị điều trị chính – dùng trong trường hợp ung thư lan rộng không thể phẫu thuật – và hóa trị duy trì, được thực hiện trong thời gian dài để kiểm soát bệnh và ngăn tái phát. Trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể phối hợp nhiều loại thuốc hóa trị để tăng hiệu quả điều trị.
Tuy mang lại hiệu quả cao, hóa trị cũng gây ra nhiều tác dụng phụ do thuốc không chỉ tấn công tế bào ung thư mà còn ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh đang phát triển nhanh như tế bào máu, tóc và niêm mạc đường tiêu hóa. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như mệt mỏi, rụng tóc, buồn nôn, nôn ói, giảm bạch cầu, thiếu máu, rối loạn tiêu hóa và giảm khả năng miễn dịch. Mức độ nặng nhẹ tùy thuộc vào loại thuốc, liều lượng và thể trạng từng người. Để hạn chế tác dụng phụ, bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, ăn uống lành mạnh, bổ sung thực phẩm dễ tiêu, giữ tinh thần thoải mái và nghỉ ngơi hợp lý.
Trong lĩnh vực giáo dục y khoa, Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chú trọng đào tạo sinh viên nắm vững kiến thức về dược lý ung thư và cơ chế tác động của thuốc hóa trị. Sinh viên được học cách nhận biết tương tác thuốc, quản lý tác dụng phụ và tư vấn cho bệnh nhân sử dụng thuốc an toàn. Đây là nền tảng quan trọng để hình thành đội ngũ nhân lực y tế có năng lực, góp phần hỗ trợ công tác điều trị ung thư tại các cơ sở y tế. Song song đó, sinh viên theo học Cao đẳng Điều Dưỡng được rèn luyện kỹ năng chăm sóc bệnh nhân trong quá trình hóa trị, từ việc theo dõi dấu hiệu sinh tồn, hỗ trợ tâm lý đến hướng dẫn chế độ dinh dưỡng phù hợp. Vai trò của điều dưỡng viên đặc biệt quan trọng trong việc giúp bệnh nhân vượt qua giai đoạn điều trị khó khăn, nâng cao chất lượng cuộc sống và duy trì tinh thần lạc quan.
Trong quá trình hóa trị, người bệnh cần lưu ý duy trì thói quen sinh hoạt điều độ, tránh tiếp xúc với người mắc bệnh truyền nhiễm do hệ miễn dịch yếu, đồng thời uống đủ nước và ăn nhiều rau xanh, trái cây để hỗ trợ đào thải độc tố. Nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường như sốt cao, nôn ói dữ dội hoặc chảy máu không rõ nguyên nhân, cần báo ngay cho bác sĩ điều trị. Việc tái khám định kỳ giúp theo dõi đáp ứng thuốc, điều chỉnh liều và phát hiện sớm biến chứng.
Hóa trị là phương pháp điều trị ung thư hiệu quả nhưng đòi hỏi sự kiên trì, tuân thủ và chăm sóc toàn diện. Khi hiểu rõ hóa trị là gì, nắm được các loại hóa trị và lưu ý quan trọng trong quá trình điều trị, người bệnh có thể chủ động hơn trong việc phối hợp với bác sĩ, kiểm soát bệnh tốt hơn và nâng cao hy vọng phục hồi.