Hướng dẫn xử lý an toàn khi trẻ dùng thuốc hạ sốt quá liều

Trong bài viết dưới đây, chuyên gia y tế từ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ cung cấp những thông tin quan trọng giúp bạn nhận biết sớm và xử trí đúng cách khi trẻ gặp tình trạng quá liều thuốc hạ sốt.

Nhận biết dấu hiệu quá liều thuốc hạ sốt ở trẻ

Không phải lúc nào tình trạng quá liều cũng được phát hiện kịp thời. Việc nhận biết sớm các biểu hiện bất thường sau khi trẻ dùng thuốc sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm:

• Buồn nôn, nôn mửa: Trẻ có thể đột ngột nôn ói nhiều lần sau khi uống thuốc, đặc biệt nếu là Paracetamol.
• Chán ăn, mệt mỏi kéo dài: Dấu hiệu tổn thương gan sớm khiến trẻ mệt mỏi, uể oải, không còn hứng thú vui chơi.
• Vàng da, vàng mắt: Xuất hiện khi gan bị tổn thương nghiêm trọng do không thể đào thải độc tố.
• Co giật: Xảy ra ở trường hợp ngộ độc nặng, ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.
• Thở bất thường: Thở nhanh, nông hoặc dốc do rối loạn chuyển hóa.
• Nhịp tim không đều: Mạch yếu, tim đập nhanh hoặc loạn nhịp có thể cảnh báo nguy cơ tim mạch liên quan đến ngộ độc thuốc.

Ngay khi phát hiện những dấu hiệu trên, cha mẹ cần hành động kịp thời để xử lý đúng cách và hạn chế tối đa rủi ro cho trẻ

Cần làm gì khi nghi ngờ trẻ uống thuốc hạ sốt quá liều?

Ngay khi phát hiện hoặc nghi ngờ trẻ đã dùng quá liều thuốc hạ sốt, cha mẹ cần giữ bình tĩnh và thực hiện các bước xử lý sau để đảm bảo an toàn cho trẻ:

Đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt: Không nên chờ đợi đến khi các triệu chứng rõ ràng mới đưa trẻ đi khám. Ngộ độc thuốc thường diễn tiến âm thầm trong vài giờ đầu – đây là "thời điểm vàng" để can thiệp hiệu quả. Hành động ngay lập tức bằng cách:

• Gọi cấp cứu 115 hoặc nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện gần nhất có chuyên khoa nhi.
• Tránh tự ý xử lý tại nhà như gây nôn, ép trẻ uống nhiều nước hay áp dụng mẹo dân gian nếu chưa có chỉ định từ nhân viên y tế, vì điều này có thể khiến tình trạng nặng hơn.

Cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến loại thuốc đã dùng: Để hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán và xử lý kịp thời, phụ huynh nên chuẩn bị các thông tin sau:

• Tên thuốc đã sử dụng (ví dụ: Paracetamol, Ibuprofen…), hàm lượng mỗi đơn vị (viên/ml), tổng liều đã uống và thời điểm uống gần nhất.
• Cân nặng và độ tuổi của trẻ để giúp bác sĩ đánh giá mức độ nguy cơ.
• Nếu có, hãy mang theo vỏ hộp, đơn thuốc hoặc lọ thuốc đã sử dụng để bác sĩ có cơ sở đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Việc hành động đúng cách và cung cấp đầy đủ thông tin ngay từ đầu sẽ giúp rút ngắn thời gian chẩn đoán và tăng hiệu quả điều trị cho trẻ.

Phương pháp y tế thường dùng để xử lý quá liều thuốc hạ sốt

Tùy vào loại thuốc, liều lượng đã dùng và thời điểm phát hiện, các cơ sở y tế sẽ lựa chọn phương pháp xử lý phù hợp nhằm hạn chế hấp thu thuốc và ngăn ngừa biến chứng:

• Gây nôn hoặc rửa dạ dày (chỉ trong 1 giờ đầu): Áp dụng khi trẻ còn tỉnh táo và mới uống thuốc dưới 1 giờ. Tuy nhiên, không khuyến khích tự thực hiện tại nhà.
• Sử dụng than hoạt tính: Than hoạt tính hấp thụ thuốc trong ruột, hạn chế thuốc vào máu. Liều dùng khoảng 1g/kg, hiệu quả cao khi dùng trong vòng 1–2 giờ sau uống.
• Dùng thuốc giải độc đặc hiệu (N-acetylcystein – NAC): Đặc biệt hiệu quả trong ngộ độc Paracetamol, NAC giúp: Trung hòa độc tố gan, giảm nguy cơ suy gan cấp nếu dùng trong 8 giờ đầu Có thể dùng đường uống hoặc truyền tĩnh mạch tùy vào tình trạng bệnh.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của trẻ, vì vậy việc đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng giúp gia tăng hiệu quả xử lý và giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Xem thêm: Nhận biết sớm suy tim tâm trương và các dấu hiệu đi kèm

Những điều không nên làm khi trẻ bị ngộ độc thuốc hạ sốt

Trong lúc hoảng loạn, nhiều phụ huynh có thể vô tình khiến tình trạng nặng hơn:

• Tuyệt đối không tự gây nôn: Nguy cơ sặc, tổn thương đường tiêu hoá.
• Không dùng thêm thuốc khác để “trung hòa”: Không có cơ sở khoa học và có thể làm ngộ độc nặng hơn.
• Không áp dụng mẹo dân gian: Dễ gây sai lầm trong chẩn đoán và điều trị.

Việc trẻ uống thuốc hạ sốt quá liều là một tình huống nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu phát hiện và xử lý đúng cách. Luôn theo dõi sát sao tình trạng của trẻ sau khi uống thuốc và đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi nghi ngờ quá liều – đó chính là chìa khóa giúp hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm.