Mẹo dân gian chữa mất ngủ theo hướng đông y

Tâm sen – thanh tâm, an thần, dưỡng tâm khí

Theo y học cổ truyền, tâm sen có vị đắng, tính hàn, quy vào tâm và tỳ, có tác dụng thanh tâm, trừ phiền, an thần, thường dùng cho người hay trằn trọc, tim đập nhanh, mất ngủ do tâm hỏa vượng.

Cách dùng:

• Rửa sạch tâm sen, sao vàng hạ thổ để giảm tính hàn.
• Hãm với nước sôi 10–15 phút như pha trà.
• Uống ấm vào buổi tối, có thể thêm vài lát cam thảo hoặc long nhãn để tăng tác dụng an thần.

Hiệu quả: Duy trì uống mỗi ngày giúp thanh lọc tâm hỏa, điều hòa thần trí, giấc ngủ dần sâu và dễ chịu hơn. Tâm sen thích hợp cho người hay lo nghĩ, dễ hồi hộp, ngủ chập chờn.

Long nhãn – bổ tâm tỳ, dưỡng huyết an thần

Trong y học cổ truyền, long nhãn (cùi nhãn sấy khô) vị ngọt, tính ôn, có công năng bổ tâm tỳ, dưỡng huyết sinh tân, thường dùng trong các bài thuốc trị mất ngủ, hồi hộp, trí nhớ giảm.

Cách dùng:

• Dùng khoảng 100 gram long nhãn, nấu với 200 ml nước thành canh đặc.
• Có thể thêm ít táo tàu hoặc hạt sen.
• Ăn trước khi ngủ 30 phút, ngày dùng 1 lần.

Hiệu quả: Long nhãn giúp bồi bổ khí huyết, làm dịu tâm thần, đặc biệt phù hợp với người mất ngủ do suy nhược cơ thể, tinh thần mệt mỏi. Kiên trì sử dụng giúp dưỡng tâm huyết, dễ ngủ hơn, tinh thần thư thái.

Đậu đen, đậu xanh và quế khô – điều hòa tạng phủ, hỗ trợ giấc ngủ

Đậu đen – bổ thận, thanh nhiệt: Đậu đen vị ngọt, tính bình, quy thận và can kinh, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, dưỡng huyết, lợi thủy. Cách dùng:

• Rang hoặc giã nhỏ một nắm đậu đen, đun với 200 ml nước trong 15 phút.
• Uống 2 lần mỗi ngày, sáng và tối, liên tục 10–15 ngày. Giúp cơ thể nhẹ nhàng, giải độc, hỗ trợ giấc ngủ sâu và ổn định.

Đậu xanh – thanh nhiệt, an tâm: Đậu xanh vị ngọt, tính hàn, giúp thanh tâm giải độc, thích hợp cho người hay nóng trong, khó ngủ, miệng khô. Cách dùng:

• Ngâm đậu xanh 30 phút, nấu với đường phèn cho chín mềm.
• Dùng ấm, không nên ăn quá no trước khi ngủ. Giúp cơ thể mát mẻ, dễ chịu, nhẹ bụng, góp phần ổn định thần trí.

Quế khô – ôn dương, thông mạch: Quế vị cay ngọt, tính đại nhiệt, quy tâm – tỳ – thận, có tác dụng ôn trung, hành huyết, trấn thống. Khi kết hợp với hạt sen, tạo nên món chè vừa bổ khí huyết vừa an thần. Cách dùng:

• Lấy 10 gram quế khô, 100 gram hạt sen, nấu cùng 300 ml nước và chút đường phèn.
• Dùng ấm vào buổi tối, không nên dùng quá nhiều đối với người cao huyết áp.

Sự kết hợp giữa quế và sen giúp ôn trung dưỡng tâm, vừa ấm vừa an thần – thích hợp cho người hay lạnh, ngủ không sâu. Theo giảng viên Cao đẳng Y Sài Gòn, đây là bài thuốc dân gian đơn giản nhưng mang giá trị dưỡng sinh cao, hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ một cách tự nhiên và an toàn.

Dưỡng tâm an thần, lấy tĩnh làm gốc

Theo triết lý Đông y, chữa mất ngủ cần “dưỡng tâm, kiện tỳ, bổ thận”, nghĩa là điều hòa cả thể chất lẫn tinh thần. Các bài thuốc dân gian từ tâm sen, long nhãn, đậu đen hay hạt sen chỉ phát huy hiệu quả khi kết hợp cùng:

• Tâm thế an hòa: tránh lo âu, căng thẳng trước khi ngủ.
• Sinh hoạt điều độ: ngủ đúng giờ, không ăn khuya, hạn chế cà phê – rượu – thuốc lá.
• Không gian yên tĩnh: ánh sáng dịu, nhiệt độ dễ chịu giúp khí huyết lưu thông, tinh thần thư thái.

Khi tâm an thì giấc ngủ tự nhiên sẽ đến. Giữ lòng thanh tịnh, dưỡng sinh đúng cách chính là phương thuốc quý nhất để có một giấc ngủ trọn vẹn. Theo Trường Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh, việc kết hợp giữa chăm sóc tinh thần và điều hòa cơ thể theo nguyên lý Đông y chính là nền tảng giúp duy trì giấc ngủ sâu và sức khỏe lâu dài.