Nhận biết và xử lý biến chứng tắc sản dịch sau sinh mổ kịp thời

Cùng bác sĩ giảng viên tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo cũng như các biện pháp xử lý kịp thời đối với tình trạng tắc sản dịch sau sinh mổ.

Nguyên nhân gây tắc sản dịch sau sinh mổ

Sản dịch là một hỗn hợp gồm máu, mô niêm mạc tử cung và dịch nhầy. Sau khi sinh, sản dịch sẽ được đẩy ra ngoài qua âm đạo để cơ thể người mẹ trở lại trạng thái bình thường. Tắc sản dịch là tình trạng sản dịch không được đẩy ra ngoài mà bị ứ đọng lại trong tử cung. Điều này thường gặp ở sản phụ sinh mổ vì quá trình phục hồi tử cung và khả năng co bóp của tử cung bị hạn chế, kết hợp với chế độ chăm sóc hậu sản không hợp lý như ít vận động hoặc không biết cách chăm sóc cơ thể sau sinh.

Tình trạng này có thể xảy ra do những nguyên nhân chính sau:

• Tử cung co bóp yếu: Sau sinh mổ, cơ tử cung bị ảnh hưởng bởi phẫu thuật, dẫn đến khả năng co bóp kém và không thể đẩy sản dịch ra ngoài.
• Mất máu nhiều: Nếu sản phụ mất quá nhiều máu trong quá trình sinh mổ, cơ tử cung sẽ co bóp yếu, gây tắc nghẽn sản dịch.
• Nhiễm trùng hậu sản: Nhiễm trùng tử cung hoặc vùng kín sau sinh có thể gây tắc nghẽn, làm sản dịch không thoát ra ngoài.
• Sẹo mổ cũ: Sẹo tử cung từ lần sinh mổ trước có thể làm giảm khả năng co bóp của tử cung, gây khó khăn trong việc đẩy sản dịch ra ngoài.

Việc hiểu rõ các nguyên nhân gây tắc sản dịch sau sinh mổ sẽ giúp sản phụ có thể chủ động hơn trong việc phòng ngừa và phát hiện sớm các vấn đề để được điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe sau sinh

Các dấu hiệu cảnh báo tắc sản dịch sau sinh mổ

Sản phụ cần lưu ý một số dấu hiệu cảnh báo tắc sản dịch sau sinh mổ như sau:

• Sản dịch ra ít hoặc không ra: Sau sinh, sản dịch thường ra nhiều trong tuần đầu, có thể giống máu kinh trong vài ngày đầu. Nếu sản dịch ra rất ít hoặc không có, có thể là dấu hiệu của tắc sản dịch.
• Đau bụng dưới: Cảm giác đau bụng dưới hoặc căng cứng là dấu hiệu cho thấy tử cung đang cố gắng co bóp để đẩy sản dịch ra ngoài.
• Sốt và rét run: Những triệu chứng này có thể chỉ ra nhiễm trùng tử cung do sản dịch bị ứ đọng.
• Tử cung không co hồi: Nếu sờ thấy cục cứng ở bụng, có thể là dấu hiệu của tắc sản dịch.
• Sản dịch có mùi hôi hoặc màu sắc bất thường: Mùi hôi nặng hoặc màu sắc bất thường (vàng, xanh) là dấu hiệu của nhiễm trùng, cần can thiệp ngay.

Việc nhận diện sớm các dấu hiệu cảnh báo tắc sản dịch sau sinh mổ sẽ giúp sản phụ kịp thời tìm kiếm sự hỗ trợ y tế, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và đảm bảo sức khỏe sau sinh

Các biến chứng hậu sản nguy hiểm do tắc sản dịch

Tắc sản dịch sau sinh mổ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe và thậm chí là tính mạng của sản phụ, bao gồm:

• Nhiễm trùng tử cung: Sản dịch bị giữ lại trong tử cung tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến nhiễm trùng tử cung. Nếu không điều trị kịp thời, nhiễm trùng có thể lan rộng và gây nhiễm trùng huyết.
• Nhiễm trùng huyết: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của tắc sản dịch, khi vi khuẩn xâm nhập vào máu, có thể gây suy đa cơ quan và tử vong nếu không được điều trị khẩn cấp.
• Viêm nội mạc tử cung mãn tính: Nếu nhiễm trùng không được điều trị kịp thời, có thể gây viêm nội mạc tử cung mãn tính, làm tăng nguy cơ dính buồng tử cung và vô sinh.
• Rối loạn đông máu: Tắc sản dịch kéo dài có thể kích hoạt quá trình đông máu bất thường, gây huyết khối tĩnh mạch sâu, tắc mạch phổi hoặc xuất huyết nội tạng.
• Cắt tử cung: Khi sản dịch bị ứ đọng lâu, vi khuẩn phát triển mạnh có thể dẫn đến hoại tử tử cung. Nếu điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ có thể buộc phải cắt bỏ tử cung để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng lan rộng.

Việc phát hiện và điều trị kịp thời tình trạng tắc sản dịch là cực kỳ quan trọng để tránh những biến chứng hậu sản nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe và tính mạng của sản phụ.

Xem thêm: Tiêm phòng vắc xin cúm bao lâu thì có tác dụng?

Cách xử lý tình trạng tắc sản dịch sau sinh mổ

Sau sinh mổ, sản phụ cần chú ý theo dõi tình trạng sức khỏe của mình và biểu hiện của sản dịch. Trong giai đoạn này, sản phụ nên thực hiện các biện pháp như massage nhẹ nhàng vùng bụng dưới để kích thích tử cung co bóp và đẩy sản dịch ra ngoài. Nếu có dấu hiệu tắc sản dịch, sản phụ cần nhanh chóng đi khám bác sĩ sản phụ khoa.

Tùy vào mức độ tắc sản dịch, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm:

• Thuốc kích thích co bóp tử cung: Giúp quá trình đào thải sản dịch trở nên dễ dàng hơn.
• Hút sản dịch: Nếu sản dịch bị tắc nghẽn quá nhiều, bác sĩ sẽ thực hiện hút sản dịch.
• Kháng sinh: Bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh đường uống hoặc tiêm truyền để chống nhiễm trùng và viêm. Nếu có biến chứng như rối loạn đông máu hoặc xuất huyết nặng, bác sĩ có thể quyết định cắt tử cung.

Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa cho biết tắc sản dịch sau sinh mổ có thể gây ra các cơn đau bụng dưới dai dẳng, làm sản phụ mệt mỏi cả về thể chất lẫn tinh thần. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng hậu sản nghiêm trọng. Vì vậy, ngoài việc nghỉ ngơi hợp lý, sản phụ cần theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khỏe và sản dịch sau sinh để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.