Những tai biến sản khoa nguy hiểm mẹ bầu cần biết

Bài viết dưới đây do chuyên gia y khoa Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn thực hiện sẽ giúp các mẹ bầu và gia đình hiểu rõ các tai biến sản khoa thường gặp, dấu hiệu nhận biết, mức độ nguy hiểm cũng như cách phòng ngừa để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé trong quá trình sinh nở.

Những tai biến nguy hiểm trong quá trình sinh nở

Sau 9 tháng 10 ngày thai nghén, chuyển dạ là giai đoạn quyết định nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra trong thời kỳ này được gọi chung là tai biến sản khoa, bao gồm các rối loạn có thể đe dọa đến tính mạng của mẹ và bé.

Những tai biến thường gặp gồm: chửa ngoài tử cung, nhau bong non, nhau tiền đạo, tiền sản giật – sản giật, thuyên tắc ối, vỡ tử cung, nhau cài răng lược, ngôi thai bất thường, sa dây rốn, vỡ ối sớm và băng huyết sau sinh. Trong đó, năm tai biến đặc biệt nguy hiểm cần được theo dõi sát sao là: nhau bong non, sản giật, thuyên tắc ối, vỡ tử cung và băng huyết, do nguy cơ tử vong cao nếu không được cấp cứu kịp thời.

Các tai biến sản khoa thường gặp và cần lưu ý

Hiểu rõ bản chất và triệu chứng của những tai biến này là bước đầu tiên giúp các bà mẹ và gia đình chủ động phòng ngừa và xử lý hiệu quả trong tình huống khẩn cấp.

Nhau bong non (nhau thai bong sớm):

• Nhau bong non là tình trạng nhau thai tách rời khỏi thành tử cung trước khi em bé được sinh ra. Mặc dù không phải là tai biến thường gặp, nhưng hậu quả của nó có thể vô cùng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng cả mẹ lẫn con nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.
• Dấu hiệu cảnh báo thường là tình trạng ra máu âm đạo – có thể là từng giọt máu rải rác hoặc máu chảy ồ ạt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, máu bị giữ lại trong tử cung khiến sản phụ không nhận ra biểu hiện bên ngoài. Việc thăm khám định kỳ và chú ý các bất thường sẽ giúp phát hiện sớm tai biến này và tăng cơ hội sống cho cả hai mẹ con.

Tiền sản giật và sản giật:

• Tiền sản giật là một rối loạn nghiêm trọng trong thai kỳ, đặc trưng bởi tình trạng huyết áp cao, phù toàn thân và có protein trong nước tiểu. Nếu không được can thiệp kịp thời, tiền sản giật có thể chuyển sang sản giật – một trạng thái nguy hiểm hơn với các triệu chứng như co giật, hôn mê và có thể dẫn đến tử vong.
• Để phòng ngừa, thai phụ cần theo dõi huyết áp thường xuyên, thăm khám định kỳ và báo ngay với bác sĩ khi có dấu hiệu phù nề bất thường hoặc đau đầu dai dẳng. Hiểu biết về tiền sản giật là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe trong suốt hành trình mang thai.

Thuyên tắc ối:

• Thuyên tắc ối là một trong những tai biến sản khoa hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm. Tai biến này thường xảy ra vào giai đoạn cuối chuyển dạ, khi nước ối xâm nhập vào hệ tuần hoàn của mẹ qua đường tử cung, gây ra phản ứng dị ứng cấp tính và rối loạn đông máu.
• Diễn tiến của thuyên tắc ối rất nhanh: sản phụ đột ngột tím tái, khó thở, trụy tim mạch và có thể tử vong trong thời gian ngắn. Đây là một biến cố không thể dự đoán và hầu như không có biện pháp phòng tránh. Vì vậy, việc sinh đẻ tại cơ sở y tế có đầy đủ trang thiết bị cấp cứu là điều vô cùng quan trọng để kịp thời xử trí nếu thuyên tắc ối xảy ra.

Vỡ tử cung:

• Vỡ tử cung thường xảy ra trong quá trình chuyển dạ khi tử cung co bóp mạnh và liên tục để đẩy thai nhi ra ngoài. Nếu thai bị cản trở trong quá trình sổ, đoạn dưới của tử cung bị mỏng dần đến mức rách hoặc vỡ.
• Tai biến này có thể khiến mẹ và bé mất mạng chỉ trong thời gian ngắn nếu không được phẫu thuật cấp cứu kịp thời. Những phụ nữ từng mổ đẻ hoặc có can thiệp phẫu thuật ở tử cung trước đó cần đặc biệt cẩn trọng vì nguy cơ vỡ tử cung cao hơn bình thường.

Băng huyết sau sinh:

• Băng huyết sau sinh là tình trạng chảy máu nhiều từ đường sinh dục sau khi sinh, thường do tử cung không co hồi tốt hoặc do tổn thương trong quá trình sinh. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho sản phụ sau sinh, chiếm đến 25% trong số các trường hợp tử vong mẹ.
• Các dấu hiệu bao gồm: chảy máu nhiều, mặt tái nhợt, chóng mặt, mệt mỏi, tụt huyết áp. Tai biến này có thể xảy ra đột ngột, vì vậy cần được theo dõi sát sau sinh và có nhân viên y tế hỗ trợ ngay khi có dấu hiệu bất thường.

Việc nhận biết và hiểu rõ các tai biến sản khoa thường gặp chính là bước đầu quan trọng giúp sản phụ và gia đình chủ động theo dõi, phòng ngừa và xử trí kịp thời nhằm đảm bảo sự an toàn cho cả mẹ và bé trong suốt hành trình vượt cạn.

Xem thêm: Nguyên nhân và giải pháp điều trị viêm nang lông hiệu quả

Dấu hiệu cảnh báo cần lưu ý

Mỗi tai biến có biểu hiện riêng, nhưng sản phụ có thể nhận biết nguy cơ thông qua một số dấu hiệu cảnh báo chung: đau bụng dữ dội, ra máu bất thường, huyết áp tăng cao, phù nặng, giảm cử động thai, tiết dịch âm đạo có mùi lạ, ngất xỉu, sốt cao, hoặc chảy máu nhiều sau sinh.

Khi phát hiện bất kỳ triệu chứng nào kể trên, tuyệt đối không được tự ý điều trị tại nhà bằng thuốc dân gian, tiêm trợ lực hay đắp cao. Thay vào đó, cần đưa thai phụ đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và can thiệp kịp thời bởi chỉ có y học hiện đại mới đủ điều kiện xử lý các biến chứng nguy hiểm này.

Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa lưu ý sinh nở là hành trình đầy cảm xúc nhưng cũng nhiều rủi ro. Việc hiểu biết rõ các tai biến sản khoa nguy hiểm và chủ động theo dõi sức khỏe trong thai kỳ sẽ giúp mẹ và bé vượt cạn an toàn. Hãy lựa chọn những bệnh viện uy tín, thực hiện đầy đủ các buổi khám thai và đừng ngần ngại trao đổi với bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Bởi sức khỏe và sự sống của cả hai mẹ con luôn là điều quan trọng nhất.