Những thuốc đường hô hấp cần biết để sử dụng đúng cách

Nhóm thuốc điều trị các bệnh hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản, cảm cúm hay viêm xoang là những thuốc thường gặp trong thực tế. Tuy nhiên, việc sử dụng sai cách hoặc không đúng chỉ định có thể gây hại cho sức khỏe. Để tư vấn và hướng dẫn người bệnh an toàn, người hành nghề Dược cần nắm vững kiến thức dược lý, bệnh học và thực hành lâm sàng.

Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chú trọng đào tạo sinh viên khả năng nhận diện, phân tích và tư vấn sử dụng các nhóm thuốc hô hấp phổ biến, từ đó đáp ứng tốt nhu cầu chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Nội dung dưới đây sẽ giúp sinh viên và người làm Dược hiểu rõ hơn về các nhóm thuốc thường dùng trong điều trị bệnh đường hô hấp.

Thuốc giãn phế quản – “cứu trợ” khi khó thở, co thắt

Thuốc giãn phế quản được sử dụng trong các trường hợp phế quản co thắt như hen suyễn, dị ứng hoặc viêm phế quản gây khó thở. Nhóm thuốc này giúp làm giãn cơ trơn đường thở, mở rộng phế quản, từ đó cải thiện luồng khí và giảm triệu chứng khò khè.

Các dạng thuốc thường gặp gồm viên uống (như Salbutamol, Theophyllin), dạng xịt hít (thường được ưu tiên vì tác dụng nhanh, ít ảnh hưởng toàn thân) và dạng siro dành cho trẻ em hoặc người khó dùng dạng khác.

Tuy hiệu quả rõ rệt, thuốc giãn phế quản có thể gây tác dụng phụ như tim đập nhanh, run tay hoặc mất ngủ nếu lạm dụng. Vì vậy, việc tuân thủ liều lượng và chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ là rất quan trọng.

Thuốc giãn phế quản là giải pháp nhanh trong những cơn khó thở cấp tính, nhưng cần được dùng đúng cách để tránh rủi ro không mong muốn.

Thuốc long đờm và giảm ho – chọn đúng theo loại ho

Ho có thể do nhiều nguyên nhân, nhưng phân biệt được ho khan và ho có đờm sẽ quyết định việc lựa chọn thuốc. Với trường hợp ho có đờm đặc, thuốc long đờm và tiêu đờm như Acetylcysteine, Ambroxol hay Bromhexin có tác dụng làm loãng dịch tiết, giúp tống đờm ra ngoài dễ dàng hơn. Những thuốc này thường chỉ định trong viêm phế quản cấp, mạn hoặc sau phẫu thuật để phòng biến chứng ở phổi.

Ngược lại, khi bị ho khan kéo dài, gây kích ứng hoặc mất ngủ, các thuốc giảm ho như Dextromethorphan hay Terpin codein thường được sử dụng. Tuy nhiên, thuốc giảm ho không nên dùng cho trường hợp có đờm vì có thể làm ứ đọng dịch tiết, dễ dẫn đến nhiễm khuẩn.

Đối với phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ hoặc người có bệnh dạ dày, các chế phẩm thảo dược và mật ong thường được ưu tiên nhờ tính an toàn hơn.

Thuốc long đờm và giảm ho có thể cải thiện triệu chứng rõ rệt, nhưng chỉ phát huy hiệu quả khi được lựa chọn đúng loại ho và đúng đối tượng. Đây cũng là kiến thức quan trọng trong chương trình đào tạo Văn bằng 2 Cao đẳng Dược, giúp sinh viên hiểu rõ cơ chế tác dụng và biết tư vấn sử dụng an toàn cho người bệnh.

Kháng sinh và thuốc hỗ trợ – khi nhiễm khuẩn đường hô hấp

Không phải mọi trường hợp ho hay viêm đường hô hấp đều cần kháng sinh. Nhóm thuốc này chỉ dùng khi có nhiễm khuẩn rõ ràng, biểu hiện bằng sốt, đờm đổi màu hoặc tình trạng viêm nặng. Các kháng sinh thường được kê đơn bao gồm Amoxicillin phối hợp Clavulanate, Cefuroxim, Azithromycin hoặc Clarithromycin. Việc sử dụng cần đúng liều, đủ thời gian để tránh tình trạng kháng thuốc.

Ngoài ra, thuốc kháng histamin H1 (như Loratadin, Cetirizin) giúp kiểm soát các triệu chứng dị ứng, sổ mũi, ngạt mũi. Với trường hợp nghẹt mũi nhiều, thuốc thông mũi chứa Phenylephrine hoặc dung dịch nhỏ mũi loãng được dùng ngắn ngày nhằm giảm phù nề niêm mạc, giúp thông thoáng đường thở.

Điều quan trọng là người bệnh không nên tự ý mua và dùng kháng sinh hay thuốc thông mũi kéo dài, vì có thể gây kháng thuốc hoặc kích ứng niêm mạc.

Kháng sinh và thuốc hỗ trợ khác đóng vai trò thiết yếu trong điều trị khi có nhiễm khuẩn hoặc dị ứng, nhưng phải được sử dụng đúng chỉ định để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Việc điều trị bệnh lý hô hấp cần dựa trên loại triệu chứng cụ thể để lựa chọn thuốc phù hợp: giãn phế quản khi có co thắt, long đờm hay giảm ho khi cần kiểm soát triệu chứng, và kháng sinh khi có nhiễm khuẩn. Người bệnh nên tuân thủ chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý dùng thuốc để hạn chế tác dụng phụ và nâng cao hiệu quả điều trị.

Để tư vấn và hướng dẫn người bệnh sử dụng thuốc hô hấp hiệu quả, sinh viên ngành Dược cần có kiến thức vững về dược lý và kỹ năng thực hành lâm sàng. Chính vì vậy, thí sinh có nguyện vọng theo học ngành Dược nên lựa chọn Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn. Nhà trường chú trọng đào tạo chuyên sâu, bài bản cả lý thuyết lẫn thực hành, giúp sinh viên tự tin hành nghề và đáp ứng tốt nhu cầu chăm sóc sức khỏe cộng đồng.