Truyền dịch tĩnh mạch là phương pháp đưa thuốc, nước, chất điện giải hoặc dưỡng chất trực tiếp vào cơ thể theo chỉ định y tế. Nếu thực hiện sai quy trình, người bệnh có thể gặp nhiều tai biến và biến chứng nguy hiểm.
Truyền dịch tĩnh mạch là phương pháp đưa thuốc, nước, chất điện giải hoặc dưỡng chất trực tiếp vào cơ thể theo chỉ định y tế. Nếu thực hiện sai quy trình, người bệnh có thể gặp nhiều tai biến và biến chứng nguy hiểm.
Bài viết sẽ làm rõ khái niệm truyền dịch, những trường hợp cần chỉ định truyền tĩnh mạch cũng như quy trình và các lưu ý quan trọng nhằm đảm bảo an toàn cho người bệnh trong suốt quá trình thực hiện.
Trước khi đi sâu vào quy trình thực hiện, việc hiểu đúng bản chất của truyền dịch tĩnh mạch có ý nghĩa quan trọng giúp người bệnh và người nhà nhận thức rõ vai trò cũng như những rủi ro tiềm ẩn của phương pháp này. Những kiến thức nền tảng này cũng là nội dung quan trọng trong đào tạo thực hành tại Cao đẳng Y Sài Gòn, nơi chú trọng trang bị kỹ năng y khoa an toàn cho người học.
Truyền dịch là phương pháp đưa nước, chất điện giải, thuốc điều trị hoặc các chất dinh dưỡng vào cơ thể người bệnh. Trong đó, tiêm truyền tĩnh mạch là cách đưa trực tiếp các dung dịch này vào hệ tuần hoàn, giúp thuốc và dưỡng chất phát huy tác dụng nhanh hơn. Ngoài ra, còn có phương pháp tiêm dưới da nhưng chỉ áp dụng với một số loại dung dịch nhất định và giới hạn về thể tích truyền.
Mặc dù không phải là kỹ thuật quá phức tạp, truyền dịch tĩnh mạch tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu xảy ra sai sót như sốc phản vệ, phù phổi, suy tim cấp hoặc lây nhiễm bệnh lý. Do đó, việc nắm vững kiến thức về các nhóm dịch truyền và nguyên tắc an toàn là yêu cầu bắt buộc đối với người hành nghề trong lĩnh vực y tế.
Không phải mọi người bệnh đều cần truyền dịch qua đường tĩnh mạch, vì đây là phương pháp chỉ nên áp dụng khi thật sự cần thiết. Việc chỉ định cần dựa trên đánh giá lâm sàng cụ thể nhằm hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng cho người bệnh.
Truyền dịch thường được chỉ định cho người bệnh sốt cao, nôn nhiều, tiêu chảy kéo dài, mất nước, hạ huyết áp hoặc gặp khó khăn trong ăn uống. Trong các trường hợp mất nước nhẹ nhưng vẫn có khả năng ăn uống, việc bù nước bằng đường uống vẫn được ưu tiên hơn, nội dung này thường được nhấn mạnh khi sinh viên học Cao đẳng Dược tiếp cận kiến thức chăm sóc và hỗ trợ điều trị cho người bệnh.
Ngoài ra, những người thể trạng yếu, ăn uống kém hoặc thiếu vitamin có thể được chỉ định truyền dịch chứa vitamin tổng hợp. Tuy nhiên, việc lạm dụng truyền dịch bổ sung dinh dưỡng không cần thiết có thể gây phù tim, thận hoặc ảnh hưởng đến khả năng ăn uống tự nhiên, do đó cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi áp dụng.
Quy trình truyền tĩnh mạch đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa người bệnh và nhân viên y tế, đồng thời phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc vô khuẩn. Đây là kỹ năng thực hành quan trọng, được đào tạo bài bản tại Trường Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho người bệnh.
Trước khi truyền dịch, người bệnh nên đi tiểu và đại tiện để quá trình truyền diễn ra thuận lợi. Nhân viên y tế tiến hành kiểm tra kỹ thông tin chai dịch, từ tên dung dịch, số lượng, chất lượng đến hạn sử dụng, sau đó chuẩn bị dây truyền và loại bỏ hoàn toàn khí trong hệ thống truyền.
Trong và sau khi truyền, người bệnh cần giữ tư thế phù hợp, không tự ý điều chỉnh tốc độ dịch và thông báo ngay khi có dấu hiệu bất thường. Toàn bộ quá trình phải được theo dõi chặt chẽ và chỉ nên thực hiện tại cơ sở y tế đủ điều kiện, tuyệt đối không tự ý truyền dịch tại nhà nếu không có sự giám sát chuyên môn.
*LƯU Ý: Bài viết mang tính tham khảo, phục vụ mục đích học tập của sinh viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn và không có giá trị thay thế ý kiến tư vấn y khoa chuyên môn.
