Viêm cơ nhiễm khuẩn (hay viêm cơ sinh mủ) là một dạng nhiễm trùng nghiêm trọng do vi khuẩn gây ra, khiến các mô cơ bị viêm, sưng đỏ, đau nhức dữ dội. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến áp xe cơ, hoại tử hoặc nhiễm trùng huyết.
Viêm cơ nhiễm khuẩn (infectious myositis) là bệnh nhiễm trùng hiếm gặp, thường ảnh hưởng đến các nhóm cơ lớn như cơ đùi, cơ vùng chậu. Tác nhân chính gây bệnh là vi khuẩn Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng), chiếm hơn 75% các trường hợp. Vi khuẩn này vốn tồn tại sẵn trên da hoặc niêm mạc, khi gặp điều kiện thuận lợi như vết thương hở hay suy giảm miễn dịch, chúng xâm nhập vào cơ thể và gây ra tình trạng viêm mủ ở mô cơ.
Người bệnh thường có biểu hiện sưng, nóng, đỏ, đau dữ dội ở vùng cơ tổn thương, kèm theo sốt và mệt mỏi. Trong trường hợp nặng, vi khuẩn có thể gây áp xe sâu, không quan sát được bằng mắt thường và dễ dẫn tới biến chứng nguy hiểm.
Mặc dù cơ thể có cơ chế bảo vệ chống lại nhiễm trùng, song trong một số điều kiện, vi khuẩn vẫn có thể xâm nhập vào mô cơ. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:
Bệnh thường khởi phát đột ngột với các dấu hiệu:
Nếu không được điều trị sớm, bệnh có thể chuyển sang giai đoạn hoại tử mô, hình thành áp xe, thậm chí gây nhiễm trùng máu hoặc suy đa tạng.
Để xác định chính xác tình trạng viêm cơ nhiễm khuẩn, bác sĩ thường chỉ định các xét nghiệm và kỹ thuật hình ảnh như siêu âm, chụp CT hoặc MRI. Các phương pháp này giúp phát hiện vị trí, mức độ lan rộng của viêm, đồng thời hỗ trợ lên kế hoạch điều trị phù hợp.
Điều trị viêm cơ nhiễm khuẩn gồm ba hướng chính:
Dùng thuốc: Kháng sinh đường tĩnh mạch là lựa chọn đầu tiên trong giai đoạn sớm. Sau khi kiểm soát nhiễm khuẩn, bệnh nhân có thể chuyển sang dùng thuốc đường uống. Việc tuân thủ phác đồ và thời gian dùng thuốc là yếu tố quyết định hiệu quả điều trị.
Dẫn lưu áp xe: Khi đã hình thành mủ trong cơ, bác sĩ sẽ tiến hành dẫn lưu qua da dưới hướng dẫn của siêu âm hoặc CT. Nếu ổ mủ lớn hoặc vị trí sâu, có thể cần phẫu thuật mở.
Phẫu thuật loại bỏ mô hoại tử: Trong trường hợp viêm nặng, có mô chết hoặc dị vật, cần phẫu thuật để nạo bỏ ổ viêm, ngăn ngừa tái phát và lan rộng. Sau phẫu thuật, người bệnh được hướng dẫn vật lý trị liệu để phục hồi vận động cơ.
Viêm cơ nhiễm khuẩn có thể phòng tránh nếu kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ:
Theo Giảng viên ngành Cao đẳng Y sĩ đa khoa, Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, bệnh viêm cơ nhiễm khuẩn phản ánh mối liên hệ chặt chẽ giữa hệ miễn dịch và sức khỏe cơ xương: “Trong đào tạo Y sĩ đa khoa, sinh viên được trang bị kiến thức về cơ chế nhiễm khuẩn, nguyên tắc sử dụng kháng sinh và kỹ năng xử lý vết thương vô khuẩn. Đây là nền tảng quan trọng giúp nhân lực y tế sau tốt nghiệp có thể phát hiện sớm và hỗ trợ điều trị hiệu quả các ca viêm cơ do nhiễm khuẩn”.
Chuyên gia cũng khuyến nghị người dân không nên tự ý dùng thuốc giảm đau hoặc kháng sinh khi có triệu chứng sưng, đau cơ mà chưa được chẩn đoán rõ ràng. Việc thăm khám tại các cơ sở chuyên khoa hoặc bệnh viện có đội ngũ bác sĩ nội cơ xương khớp giàu kinh nghiệm là cách tốt nhất để kiểm soát và điều trị bệnh kịp thời.
Viêm cơ nhiễm khuẩn là bệnh lý hiếm gặp nhưng có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu chủ quan. Phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và chăm sóc phục hồi hợp lý là chìa khóa giúp người bệnh hồi phục hoàn toàn. Song song đó, việc đào tạo đội ngũ Y sĩ đa khoa chất lượng cao tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn góp phần nâng cao năng lực chăm sóc sức khỏe cơ bản cho cộng đồng, nhất là trong phòng và điều trị các bệnh nhiễm khuẩn nguy hiểm.
