Viêm ruột thừa là một trong những bệnh lý ngoại khoa phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Việc hiểu rõ các giai đoạn của viêm ruột thừa không chỉ giúp người bệnh chủ động phát hiện sớm mà còn hỗ trợ bác sĩ trong quá trình điều trị hiệu quả.
Nguyên nhân chính dẫn đến viêm ruột thừa thường là do tắc nghẽn lòng ruột thừa, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và gây viêm. Sự tắc nghẽn này có thể do nhiều yếu tố:
Sỏi phân hoặc chất thải tích tụ, làm bít tắc ruột thừa.
Sự tăng sinh của tế bào lympho trong thành ruột, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Ký sinh trùng hoặc dị vật nhỏ như hạt quả, mảnh xương vụn vô tình lọt vào lòng ruột thừa.
Khi bị tắc nghẽn, áp lực trong ruột thừa tăng lên, máu nuôi không được lưu thông, khiến mô ruột thừa bị thiếu oxy và vi khuẩn dễ dàng phát triển. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ dẫn đến viêm cấp tính, hoại tử, thậm chí vỡ ruột thừa gây nhiễm trùng ổ bụng nghiêm trọng.
2. Dấu hiệu nhận biết viêm ruột thừa
Triệu chứng điển hình và sớm nhất của viêm ruột thừa là đau bụng. Cơn đau thường khởi phát ở vùng quanh rốn hoặc thượng vị, sau đó di chuyển dần xuống hố chậu phải. Lúc đầu, đau âm ỉ, sau đó trở nên dữ dội, khiến người bệnh khó đứng thẳng hoặc cử động mạnh.
Ngoài ra, người bệnh còn có thể xuất hiện các biểu hiện:
Chán ăn, buồn nôn hoặc nôn mửa.
Sốt nhẹ đến cao (38–39°C) khi tình trạng viêm tiến triển nặng.
Tiểu rắt hoặc đau buốt khi đi tiểu, do ruột thừa viêm chèn ép bàng quang.
Nếu thấy các triệu chứng trên kéo dài hoặc đau tăng dần, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và xử lý kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.
3. Các giai đoạn của viêm ruột thừa
Giai đoạn viêm ruột thừa xung huyết
Theo các giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, đây là giai đoạn sớm nhất của bệnh, khi lòng ruột thừa bắt đầu bị tắc và sưng nhẹ. Dịch trong ruột thừa ứ đọng khiến niêm mạc viêm, phù nề và sung huyết. Nếu phát hiện ở giai đoạn này, việc điều trị rất đơn giản, thường chỉ cần dùng kháng sinh hoặc phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa ít xâm lấn.
Giai đoạn viêm mủ ruột thừa
Khi viêm xung huyết không được điều trị, dịch mủ bắt đầu hình thành bên trong lòng ruột thừa. Áp lực tăng cao gây thiếu máu cục bộ, mô ruột thừa dần bị hoại tử. Ở giai đoạn này, người bệnh thường sốt cao, đau dữ dội vùng hố chậu phải và có thể sờ thấy khối u cứng do viêm tụ dịch. Phẫu thuật là phương án điều trị bắt buộc để ngăn ngừa biến chứng.
Giai đoạn áp xe ruột thừa
Đây là giai đoạn nặng nhất trong tiến trình bệnh. Khi ruột thừa bị hoại tử, mô xung quanh và các cơ quan lân cận (như ruột, mạc nối lớn) sẽ tự động kết dính lại nhằm “bao bọc” ổ viêm, hình thành ổ áp xe ruột thừa. Nếu không được dẫn lưu hoặc phẫu thuật kịp thời, ổ áp xe có thể vỡ, làm mủ lan khắp ổ bụng, gây viêm phúc mạc toàn thể — một biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng.
4. Biến chứng nguy hiểm của viêm ruột thừa
Khi viêm ruột thừa tiến triển đến giai đoạn muộn, người bệnh có thể đối mặt với nhiều biến chứng:
Vỡ ruột thừa, khiến dịch mủ và vi khuẩn tràn vào ổ bụng.
Viêm phúc mạc, gây sốt cao, đau bụng lan tỏa và nhiễm trùng huyết.
Tắc ruột hoặc áp xe vùng chậu do dính ruột sau phẫu thuật.
Do đó, phát hiện sớm và điều trị kịp thời là chìa khóa giúp người bệnh tránh những hậu quả đáng tiếc.
5. Chẩn đoán và điều trị
Bác sĩ thường chẩn đoán viêm ruột thừa dựa vào khám lâm sàng, xét nghiệm máu, siêu âm hoặc chụp CT. Khi xác định chính xác, hướng điều trị được lựa chọn dựa trên giai đoạn bệnh.
Những kiến thức về giải phẫu, sinh lý, bệnh học và chăm sóc sau phẫu thuật là nền tảng giúp sinh viên ngành Cao đẳng Y sỹ đa khoa hiểu rõ cơ chế hình thành và diễn tiến của các bệnh lý như viêm ruột thừa. Khi được đào tạo bài bản, các y sỹ tương lai có thể hỗ trợ bác sĩ trong công tác thăm khám, theo dõi sau mổ, hướng dẫn người bệnh chăm sóc vết thương và phòng ngừa biến chứng.
Với giai đoạn sớm, có thể dùng thuốc kháng sinh và theo dõi.
Khi viêm mủ hoặc áp xe, phẫu thuật cắt ruột thừa là cần thiết để loại bỏ ổ viêm và ngăn ngừa tái phát.
Sau phẫu thuật, người bệnh cần nghỉ ngơi, ăn uống nhẹ, bổ sung chất xơ và uống đủ nước để hệ tiêu hóa phục hồi tốt hơn.
Đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật, ngày càng phổ biến ở cả người trẻ và người già. Mỗi phút trôi qua là hàng triệu tế bào não chết, vì vậy việc ghi nhớ quy tắc “FAST” giúp phát hiện và xử lý kịp thời.
Bướu giáp đa nhân không độc là bệnh lý tuyến giáp lành tính khá phổ biến, thường gặp ở phụ nữ trung niên. Dù không gây rối loạn hormone tuyến giáp, bệnh vẫn có thể dẫn đến biến chứng chèn ép và ảnh hưởng thẩm mỹ nếu không được theo dõi, điều trị đúng cách.
Định lượng creatinin là xét nghiệm quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi chức năng thận. Việc hiểu rõ ý nghĩa và vai trò của xét nghiệm này giúp phát hiện sớm các bệnh lý về thận và bảo vệ sức khỏe toàn diện.
Chè dây là vị thuốc y học cổ truyền được biết đến với khả năng thanh nhiệt, giải độc và kháng viêm tự nhiên. Y học hiện đại cũng chứng minh hiệu quả của chè dây trong việc hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày – tá tràng.
