• Thuốc tránh thai hàng ngày có hại không? Lưu ý quan trọng khi sử dụng an toàn

• Các nhóm thuốc thường dùng cho trẻ em dưới 12 tuổi

Carbohydrate là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, chiếm khoảng 50–60% tổng năng lượng hàng ngày. Tuy nhiên, khi hệ tiêu hóa gặp vấn đề khiến quá trình hấp thu carbohydrate bị rối loạn, cơ thể sẽ thiếu năng lượng, dễ mệt mỏi và ảnh hưởng đến các hoạt động sống. Theo các chuyên gia của Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, kém hấp thu carbohydrate là tình trạng khá phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là người có vấn đề về ruột non hoặc enzyme tiêu hóa.

Nguyên nhân gây kém hấp thu carbohydrate có thể đến từ nhiều yếu tố. Trước hết là do thiếu enzyme tiêu hóa, đặc biệt là lactase – enzyme giúp phân giải đường lactose trong sữa. Khi thiếu lactase, đường lactose không được tiêu hóa hết, dẫn đến đầy hơi, tiêu chảy và đau bụng sau khi uống sữa hoặc ăn các sản phẩm từ sữa. Ngoài ra, các bệnh lý mạn tính ở ruột non như viêm ruột, celiac (dị ứng gluten), nhiễm khuẩn hoặc tổn thương niêm mạc ruột cũng khiến khả năng hấp thu chất dinh dưỡng suy giảm.

Một nguyên nhân khác là mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Khi lợi khuẩn bị giảm và hại khuẩn phát triển quá mức, quá trình phân giải carbohydrate bị gián đoạn. Việc lạm dụng kháng sinh, ăn uống thiếu chất xơ, hoặc căng thẳng kéo dài đều có thể gây mất cân bằng này. Ngoài ra, người có chế độ ăn nhiều đường tinh luyện, thực phẩm chế biến sẵn và ít rau xanh cũng dễ gặp tình trạng kém hấp thu do ruột bị quá tải.

Triệu chứng của kém hấp thu carbohydrate khá đa dạng nhưng dễ nhận biết. Người bệnh thường gặp đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy sau bữa ăn, đau bụng âm ỉ, buồn nôn, mệt mỏi và sụt cân không rõ nguyên nhân. Một số trường hợp có thể bị da khô, tóc rụng, dễ cáu gắt hoặc mất tập trung do thiếu năng lượng và vitamin B – nhóm vitamin liên quan trực tiếp đến quá trình chuyển hóa đường. Ở trẻ nhỏ, biểu hiện thường thấy là chậm tăng cân, bụng phình và phân sống.

Việc chẩn đoán kém hấp thu carbohydrate thường dựa trên xét nghiệm hơi thở hydrogen, giúp xác định khả năng tiêu hóa lactose, fructose hoặc sorbitol. Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu nội soi ruột non hoặc xét nghiệm máu để loại trừ các bệnh lý khác như viêm ruột hay celiac.

Điều trị kém hấp thu carbohydrate chủ yếu tập trung vào loại bỏ nguyên nhân và điều chỉnh chế độ ăn uống. Người bệnh nên hạn chế các thực phẩm gây khó tiêu như sữa, bánh kẹo, nước ngọt, đồ chiên rán và thực phẩm chế biến sẵn. Thay vào đó, nên bổ sung nguồn carbohydrate dễ tiêu hóa như khoai lang, gạo lứt, yến mạch, bí đỏ, đồng thời tăng cường rau xanh, trái cây ít ngọt và các loại hạt.

Đối với người thiếu enzyme tiêu hóa, việc bổ sung enzyme lactase hoặc men vi sinh là cần thiết để hỗ trợ quá trình phân giải carbohydrate. Các loại probiotic chứa Lactobacillus và Bifidobacterium giúp cân bằng hệ vi sinh, tăng hấp thu dinh dưỡng và giảm chướng bụng. Ngoài ra, cần đảm bảo uống đủ nước và ăn chậm, nhai kỹ để giảm áp lực cho dạ dày.

Tập thể dục nhẹ như đi bộ, yoga hoặc massage vùng bụng cũng giúp kích thích nhu động ruột, cải thiện tiêu hóa. Theo chia sẻ của giảng viên ngành Cao đẳng Điều dưỡng, người mắc kém hấp thu carbohydrate nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày, ăn đúng giờ và tránh ăn khuya để hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.

Nếu các triệu chứng kéo dài trên hai tuần hoặc kèm dấu hiệu sụt cân nghiêm trọng, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được thăm khám, xác định nguyên nhân chính xác và điều trị kịp thời. Việc tự ý kiêng khem quá mức có thể gây thiếu hụt năng lượng và dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

Kém hấp thu carbohydrate là tình trạng không nên chủ quan vì ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì lối sống cân bằng, kết hợp điều trị y khoa đúng hướng sẽ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, tăng khả năng hấp thu và mang lại cơ thể khỏe mạnh lâu dài.