Mỡ máu cao từ bao nhiêu và giải pháp giảm chỉ số an toàn

Mỡ máu cao đang trở thành một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến của người Việt hiện nay. Nhịp sống hiện đại, thói quen ăn uống thiếu khoa học và sự gia tăng của bệnh lý chuyển hóa khiến tình trạng rối loạn lipid máu xuất hiện ở cả người trẻ.

Tuy nhiên, để biết khi nào mỡ máu được xem là cao và cách điều chỉnh hợp lý, người bệnh cần hiểu rõ các chỉ số quan trọng và cơ chế gây bệnh. Đây cũng là vấn đề thường được các giảng viên ngành Cao đẳng Y sĩ đa khoa khuyến cáo người dân chủ động quan tâm để bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.

Khi nào mỡ máu được coi là cao?

Mỡ máu hay lipid máu bao gồm các thành phần chính như cholesterol toàn phần, LDL, HDL và triglyceride. Cơ thể luôn cần một lượng nhất định để duy trì cấu trúc tế bào, sản xuất hormone và đảm bảo nhiều hoạt động sống diễn ra bình thường. Tuy nhiên, khi các chỉ số vượt ngưỡng an toàn, chúng bắt đầu trở thành yếu tố nguy cơ dẫn đến xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch và đột quỵ.

Trong thực hành lâm sàng, bác sĩ thường dựa vào bốn chỉ số để đánh giá mức độ mỡ máu: Cholesterol toàn phần thường được cảnh báo khi đạt từ 240 mg/dL trở lên. Đây là mức khiến nguy cơ mắc bệnh động mạch vành tăng lên đáng kể. LDL – loại cholesterol “xấu”, nếu đạt mức từ 160 mg/dL trở lên, được coi là cao và dễ hình thành mảng bám trên thành mạch. Ngược lại, HDL – cholesterol “tốt”, càng thấp càng nguy hiểm, đặc biệt dưới 40 mg/dL ở nam và dưới 50 mg/dL ở nữ. Trong khi đó triglyceride từ 200 – 499 mg/dL thể hiện tình trạng tăng cao, còn từ 500 mg/dL trở lên được xếp vào mức rất nguy hiểm.

Việc hiểu đúng ngưỡng an toàn của từng chỉ số giúp người bệnh chủ động theo dõi sức khỏe, đồng thời có cơ sở để điều chỉnh lối sống hoặc sử dụng thuốc khi cần thiết.

Nguyên nhân khiến mỡ máu tăng cao bất thường

Theo các chuyên gia Cao đẳng ngành Y sĩ đa khoa, rối loạn mỡ máu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số người bị ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền, đặc biệt khi trong gia đình có người mắc bệnh mỡ máu cao hoặc bệnh tim mạch. Chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ ngọt và ít rau xanh cũng là lý do khiến cơ thể dễ tích tụ lipid.

Ngoài ra, thói quen ít vận động, ngồi nhiều, thừa cân, béo phì hoặc sử dụng nhiều rượu bia, thuốc lá khiến gan phải hoạt động quá tải, dẫn đến rối loạn chuyển hóa chất béo. Một số bệnh lý nền như suy giáp, bệnh thận, tiểu đường, gan nhiễm mỡ cũng góp phần đẩy nhanh tiến trình gia tăng mỡ máu. Điều đáng nói là phần lớn người mắc mỡ máu cao thường không có triệu chứng rõ rệt, khiến bệnh diễn biến âm thầm trong nhiều năm.

Điều chỉnh mỡ máu cao: Khi nào cần dùng thuốc?

Việc có nên sử dụng thuốc hạ mỡ máu hay không phụ thuộc vào đánh giá của bác sĩ dựa trên tuổi, bệnh lý nền và mức độ rối loạn mỡ máu. Theo bác sĩ, giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, những người trẻ tuổi, không có bệnh lý như tăng huyết áp hoặc tiểu đường thường được khuyến khích điều chỉnh bằng cách thay đổi lối sống thay vì dùng thuốc ngay.

Ngược lại, người cao tuổi hoặc người có nguy cơ tim mạch cao cần sử dụng thuốc để giảm nhanh nồng độ lipid máu nhằm ngăn ngừa biến chứng. Thuốc hạ mỡ máu thường tác động lên gan để kiểm soát quá trình sản xuất cholesterol. Tuy nhiên, thuốc cần được dùng theo chỉ định vì có thể gây ảnh hưởng đến chức năng gan hoặc gây đau cơ nếu sử dụng không đúng cách.

Dù sử dụng thuốc hay không, thay đổi lối sống luôn là yếu tố quan trọng hàng đầu. Người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn bằng cách giảm chất béo bão hòa, hạn chế đồ chiên rán, thức ăn nhanh và ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ. Các thực phẩm như cá hồi, hạt óc chó, rau xanh, trái cây và sản phẩm giàu omega-3 giúp làm sạch mạch máu và giảm cholesterol tự nhiên.

Tập thể dục đều đặn – chỉ 30 phút mỗi ngày – mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc ổn định mỡ máu. Những hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ nhanh, yoga hoặc đạp xe đều phù hợp, đặc biệt với người lớn tuổi. Kiểm soát cân nặng, ngủ đủ giấc và hạn chế rượu bia, thuốc lá cũng góp phần giảm áp lực lên gan và hệ tim mạch.

Điều quan trọng hơn cả, người bệnh nên kiểm tra mỡ máu định kỳ 6 tháng đến 1 năm/lần để theo dõi sự thay đổi của cơ thể. Việc chủ động quản lý sức khỏe sẽ giúp phòng ngừa biến chứng và duy trì cuộc sống chất lượng hơn.