Những dấu hiệu cảnh báo phình động mạch chủ bụng bạn cần biết

Để hiểu rõ hơn về sự nguy hiểm của bệnh lý này cũng như phương pháp điều trị, bạn có thể tham khảo thông tin dưới đây từ bác sĩ chuyên khoa tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn!

Phình động mạch chủ bụng là gì?

Động mạch chủ bụng là phần động mạch chủ đi qua vùng bụng, chia thành hai nhánh động mạch chậu, cung cấp máu cho các chi dưới. Phình động mạch chủ bụng (AAA) là tình trạng thành động mạch chủ vùng bụng bị giãn rộng hoặc phình ra bất thường.

Bệnh phình động mạch chủ bụng có thể do các yếu tố sau:

• Xơ vữa động mạch làm suy yếu thành động mạch.
• Tăng huyết áp gây tăng áp lực lên thành động mạch.
• Hút thuốc lá làm giảm độ đàn hồi của thành động mạch.
• Yếu tố di truyền.
• Tuổi trên 60 có nguy cơ cao hơn.

Phình động mạch chủ bụng thường không gây ra triệu chứng rõ ràng. Nếu có triệu chứng, người bệnh có thể cảm thấy:

• Đau bụng hoặc lưng âm ỉ kéo dài.
• Cảm giác đập bụng theo nhịp tim.
• Khó tiêu, buồn nôn do động mạch chèn ép các cơ quan khác.

Phình động mạch chủ bụng là tình trạng động mạch chủ ở vùng bụng bị giãn nở hoặc phình ra bất thường, có thể gây ra nhiều nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Phình động mạch chủ bụng có nguy hiểm không?

Khi động mạch chủ bụng phình to, nó có thể chèn ép các cơ quan trong ổ bụng. Nếu không được kiểm soát, kích thước của túi phình sẽ ngày càng lớn, làm suy yếu thành động mạch và tăng nguy cơ vỡ. Tốc độ phát triển của khối phình trung bình là 3 - 4mm/năm, nhưng có thể nhanh hơn ở những người hút thuốc, bị rối loạn mỡ máu, tiểu đường, tăng huyết áp, ít vận động hoặc có chế độ ăn uống không lành mạnh.

Khối phình có thể hình thành cục máu đông (huyết khối), gây tắc nghẽn động mạch chi dưới và giảm lưu thông máu đến chân, có thể dẫn đến hoại tử và phải cắt cụt chi. Nếu huyết khối lên não, người bệnh có thể gặp nguy cơ đột quỵ. Nếu huyết khối di chuyển đến thận hoặc ruột, có thể gây suy thận hoặc tắc ruột cấp tính.

Khi động mạch phình quá lớn, thành động mạch suy yếu có thể vỡ đột ngột, gây chảy máu nội tạng ồ ạt với các triệu chứng:

• Đau bụng dữ dội, lan ra lưng.
• Huyết áp giảm mạnh, chóng mặt, ngất xỉu.
• Da tái nhợt, vã mồ hôi, có dấu hiệu sốc do mất máu. Tỷ lệ tử vong khi vỡ động mạch chủ bụng lên tới 80 - 90%, đặc biệt nếu không được phẫu thuật cấp cứu kịp thời.

Phình động mạch chủ bụng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là khi không được kiểm soát và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến vỡ động mạch và đe dọa tính mạng.

Phương pháp điều trị bệnh phình động mạch chủ bụng

Mục tiêu điều trị là ngăn ngừa vỡ động mạch và hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Phương pháp điều trị được bác sĩ quyết định dựa trên kích thước, vị trí và tốc độ phát triển của túi phình:

Điều trị bằng thuốc và theo dõi: Đối với túi phình nhỏ hơn 5cm và không có triệu chứng nghiêm trọng, bác sĩ sẽ theo dõi định kỳ bằng siêu âm Doppler hoặc chụp CT-Scanner mỗi 6 - 12 tháng. Người bệnh cần duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh, kiểm soát huyết áp để hạn chế yếu tố nguy cơ. Nếu túi phình phát triển nhanh, bác sĩ có thể cân nhắc phẫu thuật. Các loại thuốc thường được sử dụng gồm thuốc hạ huyết áp, thuốc ức chế men chuyển, thuốc chẹn beta, thuốc giảm mỡ máu, thuốc chống đông máu.

Phẫu thuật: Khi túi phình lớn hơn 5.5cm hoặc có nguy cơ vỡ, phẫu thuật là phương pháp điều trị chính. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm:

• Phẫu thuật mổ mở: Được thực hiện khi động mạch bị tổn thương nghiêm trọng và bệnh nhân đủ sức khỏe. Bác sĩ sẽ mở bụng, loại bỏ phần động mạch bị phình và thay thế bằng một đoạn ống ghép nhân tạo.
• Phẫu thuật đặt stent graft: Áp dụng cho túi phình lớn hoặc có nguy cơ vỡ nhưng bệnh nhân không đủ sức khỏe để mổ mở. Phương pháp này giúp máu lưu thông mà không tạo áp lực lên túi phình.

Xem thêm: Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh tim bẩm sinh

Chăm sóc sau phẫu thuật: Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân thủ các biện pháp chăm sóc sau để phục hồi nhanh chóng và ngăn ngừa biến chứng:

• Tái khám định kỳ để kiểm tra tình trạng động mạch.
• Kiểm soát huyết áp ổn định.
• Ngừng hút thuốc để tránh làm suy yếu thành động mạch.
• Tập thể dục nhẹ nhàng để tăng cường sức khỏe.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để phòng ngừa xơ vữa động mạch.

Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa khuyến cáo việc khám sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm nguy cơ phình động mạch chủ bụng và có phương án điều trị kịp thời.