Tổng quan về nguyên nhân và triệu chứng rối loạn gan

Bài viết dưới đây từ các chuyên gia y tế Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ giúp bạn hiểu rõ về rối loạn chức năng gan, cách nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và phương pháp điều trị hiệu quả để bảo vệ sức khỏe lá gan.

Rối loạn chức năng gan là gì?

Gan là cơ quan giữ vai trò then chốt trong việc chuyển hóa dinh dưỡng, thải độc, tổng hợp protein và dự trữ năng lượng. Khi chức năng gan bị suy giảm, độc tố tích tụ trong cơ thể, gây ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống sinh lý.

Tình trạng này có thể xuất phát từ các bệnh lý tại gan (viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ...) hoặc các yếu tố bên ngoài như rượu bia, thuốc và hóa chất độc hại.

Nguyên nhân phổ biến gây rối loạn chức năng gan

Có nhiều yếu tố có thể tác động tiêu cực đến gan, làm suy giảm chức năng hoạt động bình thường của cơ quan này. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng rối loạn chức năng gan mà người bệnh cần lưu ý.

Bệnh lý tại gan:

• Viêm gan virus (A, B, C...): Gây viêm và tổn thương mô gan.
• Xơ gan: Tình trạng xơ hóa kéo dài làm mất dần chức năng gan.
• Gan nhiễm mỡ: Thường gặp ở người béo phì, tiểu đường.
• Ung thư gan: Các khối u làm phá hủy mô gan nghiêm trọng.

Nhiễm độc gan:

• Rượu bia: Dẫn đến viêm gan do rượu, lâu dài gây xơ gan.
• Thuốc và hóa chất: Một số loại thuốc như paracetamol liều cao, thuốc chống lao có thể gây độc cho gan.
• Thực phẩm nhiễm độc: Nấm mốc chứa aflatoxin là ví dụ điển hình.

Rối loạn chuyển hóa và bệnh tự miễn:

• Bệnh Wilson, Hemochromatosis: Làm tích tụ kim loại nặng trong gan.
• Viêm gan tự miễn: Hệ miễn dịch tấn công mô gan, gây viêm mạn tính.

Việc xác định chính xác nguyên nhân gây rối loạn chức năng gan đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán và điều trị, giúp bác sĩ đưa ra phương pháp can thiệp phù hợp để phục hồi sức khỏe lá gan một cách hiệu quả.

Dấu hiệu nhận biết rối loạn chức năng gan

Rối loạn chức năng gan thường diễn tiến âm thầm và dễ bị bỏ qua trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, cơ thể vẫn phát ra nhiều tín hiệu cảnh báo mà nếu quan sát kỹ, người bệnh có thể nhận biết sớm để kịp thời thăm khám và điều trị:

• Vàng da, vàng mắt: Do gan không xử lý được bilirubin.
• Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn: Gan kém hoạt động gây suy giảm năng lượng.
• Ngứa da: Liên quan đến tích tụ muối mật.
• Nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu.
• Đau tức vùng hạ sườn phải.
• Biểu hiện nặng: Phù, cổ trướng, xuất huyết, rối loạn tâm thần (bệnh não gan)...

Việc nhận diện sớm các triệu chứng bất thường là bước quan trọng giúp phát hiện rối loạn chức năng gan từ sớm, từ đó can thiệp điều trị đúng lúc,

Chẩn đoán rối loạn chức năng gan

Để đánh giá chính xác tình trạng rối loạn chức năng gan, người bệnh cần thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu. Những phương pháp này giúp bác sĩ xác định mức độ tổn thương gan và tìm ra nguyên nhân gây bệnh.

Xét nghiệm máu:

• Men gan (ALT, AST): Tăng khi tế bào gan tổn thương.
• Albumin, Bilirubin: Đánh giá khả năng tổng hợp và thải độc.
• Yếu tố đông máu: Suy giảm nếu gan tổn thương nặng.

Chẩn đoán hình ảnh:

• Siêu âm gan: Phát hiện xơ gan, gan nhiễm mỡ, khối u.
• CT scan, MRI, FibroScan: Đánh giá chi tiết cấu trúc và mức độ xơ hóa gan.

Cận lâm sàng chuyên sâu:

• Sinh thiết gan.
• Xét nghiệm viêm gan B, C.
• Xét nghiệm miễn dịch, chuyển hóa (Wilson, Hemochromatosis)...

Việc chẩn đoán toàn diện không chỉ giúp phát hiện sớm các tổn thương gan mà còn là cơ sở quan trọng để xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.

Xem thêm: Nhận diện các bệnh lý tiêu hóa thường gặp và cách phòng tránh hiệu quả

Điều trị rối loạn chức năng gan

Việc điều trị rối loạn chức năng gan cần dựa vào nguyên nhân cụ thể, mức độ tổn thương gan và tình trạng sức khỏe tổng quát của người bệnh. Quá trình điều trị thường bao gồm:

Điều trị theo nguyên nhân:

• Viêm gan virus: Sử dụng thuốc kháng virus đặc hiệu nhằm kiểm soát và ức chế sự phát triển của virus.
• Xơ gan, gan nhiễm mỡ: Cải thiện lối sống bằng cách hạn chế rượu bia, kiểm soát cân nặng và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
• Viêm gan tự miễn: Áp dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch (như corticosteroid) để làm giảm phản ứng tấn công gan của hệ miễn dịch.

Hỗ trợ chức năng gan:

• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa, hạn chế chất béo và các thực phẩm chứa độc tố cho gan.
• Bổ sung vi chất: Cung cấp thêm các vitamin nhóm B, C, E giúp bảo vệ tế bào gan và tăng cường khả năng phục hồi.
• Sử dụng thuốc hỗ trợ gan: Một số hoạt chất như silymarin, N-acetylcysteine có tác dụng làm giảm tổn thương gan và cải thiện chức năng gan.

Điều trị các biến chứng:

• Cổ trướng: Sử dụng thuốc lợi tiểu, kết hợp chế độ ăn giảm muối hoặc chọc tháo dịch nếu cần thiết.
• Suy gan: Với những trường hợp gan mất hoàn toàn chức năng, ghép gan là giải pháp cuối cùng nhằm duy trì sự sống cho người bệnh.

Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa khuyến cáo, rối loạn chức năng gan là tình trạng nghiêm trọng nhưng có thể kiểm soát nếu được phát hiện và điều trị đúng cách. Duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học và khám sức khỏe định kỳ là chìa khóa để bảo vệ gan và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.