Chỉ số SYS mmHg là thông số quan trọng phản ánh áp lực máu trong động mạch khi tim co bóp. Hiểu rõ ý nghĩa và mức bình thường của chỉ số này giúp mỗi người chủ động theo dõi sức khỏe tim mạch và phòng ngừa nguy cơ bệnh lý.
Chỉ số SYS mmHg là thông số quan trọng phản ánh áp lực máu trong động mạch khi tim co bóp. Hiểu rõ ý nghĩa và mức bình thường của chỉ số này giúp mỗi người chủ động theo dõi sức khỏe tim mạch và phòng ngừa nguy cơ bệnh lý.
Chỉ số SYS mmHg, hay còn gọi là huyết áp tâm thu, là thông số đầu tiên hiển thị khi đo huyết áp. Nó thể hiện áp lực dòng máu tác động lên thành động mạch mỗi khi tim co bóp để bơm máu đi nuôi toàn cơ thể. Trong kết quả đo huyết áp, ví dụ 120/80 mmHg, con số 120 chính là SYS. Đây là chỉ số có ý nghĩa rất lớn trong việc đánh giá tình trạng tim mạch, sức khỏe mạch máu và khả năng cung cấp máu đến các cơ quan.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ số SYS bình thường ở người trưởng thành dao động trong khoảng 90–120 mmHg. Nếu SYS nằm từ 130–139 mmHg, được gọi là tiền tăng huyết áp, báo hiệu nguy cơ tim mạch đang hình thành. Khi SYS đạt 140 mmHg trở lên, được xác định là tăng huyết áp, nếu không kiểm soát kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não hoặc suy tim. Ngược lại, nếu SYS dưới 90 mmHg, người bệnh có thể bị huyết áp thấp, khiến máu không đủ cung cấp cho não và các cơ quan, gây ra tình trạng chóng mặt, mệt mỏi, giảm tập trung và có thể ngất xỉu.
Chỉ số SYS mmHg chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như di truyền, tuổi tác, cân nặng, chế độ ăn uống, giấc ngủ, mức độ căng thẳng và tình trạng bệnh lý nền. Ở người cao tuổi, do thành mạch mất độ đàn hồi nên huyết áp tâm thu thường tăng cao. Trong khi đó, người trẻ thường bị ảnh hưởng bởi stress, thức khuya, ăn mặn hoặc uống nhiều cà phê, rượu bia, làm huyết áp dao động bất thường. Một số bệnh lý như tiểu đường, béo phì, xơ vữa động mạch cũng làm tăng chỉ số SYS, còn người thiếu máu, mất nước hoặc suy dinh dưỡng lại dễ bị tụt huyết áp.
Để kiểm tra chỉ số SYS chính xác, người đo nên ngồi nghỉ ít nhất 5 phút trước khi đo, không uống cà phê, không hút thuốc và không vận động mạnh. Tay cần đặt ngang tim khi đo, và nên đo vào buổi sáng hoặc buổi tối trước khi ngủ. Ngoài ra, nên đo ít nhất 2–3 lần trong ngày ở các thời điểm khác nhau để theo dõi biến động huyết áp, đặc biệt với người có tiền sử tăng huyết áp hoặc tim mạch.
Duy trì chỉ số SYS ổn định là yếu tố then chốt để phòng bệnh tim mạch. Người trưởng thành nên thực hiện lối sống lành mạnh: ăn uống cân đối, giảm muối, hạn chế đồ chiên rán và thịt đỏ; tăng rau xanh, trái cây tươi, cá biển và ngũ cốc nguyên hạt; tập thể dục đều đặn 30 phút mỗi ngày như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội hoặc yoga. Bên cạnh đó, cần ngủ đủ 7–8 tiếng, tránh thức khuya, hạn chế rượu bia, thuốc lá và duy trì cân nặng hợp lý. Với người đã được chẩn đoán tăng huyết áp, cần tuân thủ điều trị, không tự ý ngưng thuốc hoặc đổi liều vì có thể gây biến chứng đột ngột.
Việc theo dõi và hiểu rõ ý nghĩa của chỉ số SYS mmHg giúp mỗi người chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, suy tim hay bệnh mạch vành. Theo giảng viên của Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, việc nắm vững kiến thức về huyết áp là nền tảng không chỉ dành cho người bệnh mà còn là nội dung trọng tâm trong chương trình đào tạo sinh viên y – dược. Đặc biệt, sinh viên ngành cao đẳng điều dưỡng được trang bị kỹ năng đo huyết áp chính xác, theo dõi diễn biến bệnh nhân và hướng dẫn cộng đồng duy trì chỉ số SYS ổn định, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe toàn dân.
