• Nhận diện viêm màng ngoài tim qua các đặc điểm trên điện tâm đồ

• Lao màng phổi: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị 

Thức khuya đã trở thành thói quen phổ biến trong cuộc sống hiện đại, đặc biệt ở giới trẻ và người làm việc văn phòng. Tuy nhiên, ít ai biết rằng việc ngủ muộn kéo dài không chỉ khiến cơ thể thiếu năng lượng mà còn làm tăng nguy cơ béo phì đáng kể. Cơ chế gây tăng cân khi thức khuya bắt nguồn từ sự thay đổi trong hoạt động của hormone và quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Khi con người thức khuya, nhịp sinh học bị đảo lộn khiến hormone leptin – hormone báo hiệu no – giảm đi, trong khi hormone ghrelin – hormone kích thích cảm giác đói – lại tăng mạnh. Điều này khiến chúng ta có xu hướng ăn nhiều hơn, đặc biệt là vào ban đêm, thời điểm cơ thể ít tiêu hao năng lượng nhất.

Không chỉ vậy, thức khuya làm giảm chất lượng giấc ngủ, khiến cơ thể không được nghỉ ngơi đúng cách. Khi thiếu ngủ, hệ thần kinh bị căng thẳng, dẫn đến tăng tiết cortisol – hormone gây stress. Cortisol kích thích quá trình tích trữ mỡ, đặc biệt ở vùng bụng và đùi. Đây là lý do vì sao những người thường xuyên thức khuya dù ăn không nhiều nhưng vẫn dễ tăng cân, béo bụng. Ngoài ra, cơ thể khi mệt mỏi sẽ có xu hướng tìm đến thực phẩm chứa nhiều đường, tinh bột hoặc chất béo để lấy năng lượng nhanh, góp phần khiến cân nặng tăng nhanh hơn.

Thức khuya còn ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất. Bình thường, khi ngủ sâu, cơ thể thực hiện chức năng phục hồi, đốt cháy năng lượng và điều hòa insulin. Nhưng khi ngủ muộn, quá trình này bị gián đoạn, khiến khả năng chuyển hóa glucose giảm, đường huyết tăng và năng lượng dư thừa bị chuyển thành mỡ tích trữ. Lâu dần, điều này không chỉ gây béo phì mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường type 2, tim mạch hay gan nhiễm mỡ.

Ngoài những tác động sinh học, thức khuya còn kéo theo lối sống thiếu lành mạnh. Nhiều người có thói quen ăn đêm, uống trà sữa, cà phê hoặc đồ ăn nhanh trong lúc làm việc hoặc xem phim. Các món này chứa lượng calo cao nhưng lại khó tiêu hóa, khiến mỡ tích tụ nhiều hơn. Đồng thời, sau khi ăn đêm, cơ thể ít vận động, năng lượng dư thừa không được tiêu hao dẫn đến tăng cân nhanh chóng.

Để tránh tình trạng béo phì do thức khuya, việc điều chỉnh lại thói quen sinh hoạt là điều cần thiết. Mỗi người nên ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày và đi ngủ trước 23 giờ để đảm bảo cơ thể được nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng. Nếu buộc phải làm việc muộn, nên hạn chế ăn đêm, chỉ nên uống nước ấm hoặc dùng các món nhẹ như sữa không đường, hạt hoặc trái cây ít ngọt. Bên cạnh đó, cần duy trì chế độ ăn cân đối trong ngày, tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu protein và chất xơ để tạo cảm giác no lâu, giảm nguy cơ ăn vặt.

Tập thể dục buổi sáng hoặc chiều tối cũng giúp cân bằng năng lượng và cải thiện giấc ngủ. Các bài tập như đi bộ, yoga, đạp xe hoặc cardio nhẹ giúp kích thích lưu thông máu, giảm mỡ thừa và giải tỏa căng thẳng hiệu quả. Ngoài ra, việc hạn chế sử dụng điện thoại, máy tính trước khi ngủ cũng giúp cơ thể dễ dàng đi vào giấc ngủ sâu, giảm tình trạng mất ngủ và kiểm soát cân nặng tốt hơn.

Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, sinh viên ngành cao đẳng điều dưỡng được trang bị kiến thức về dinh dưỡng và lối sống lành mạnh, giúp tư vấn cho người dân cách xây dựng thói quen ngủ nghỉ hợp lý, phòng ngừa béo phì và các rối loạn chuyển hóa. Song song đó, Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cũng chú trọng đào tạo chuyên sâu về tác động của hormone và dược lý liên quan đến giấc ngủ, giúp sinh viên hiểu rõ mối liên hệ giữa rối loạn giấc ngủ và béo phì để áp dụng vào công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Thức khuya không chỉ gây béo phì mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch, tiêu hóa và tinh thần. Việc duy trì giấc ngủ khoa học, ăn uống lành mạnh và tập luyện đều đặn sẽ giúp bạn có vóc dáng cân đối, làn da tươi trẻ và cơ thể khỏe mạnh lâu dài.