Biện pháp điều trị và phòng ngừa hội chứng chèn ép tủy

Hội chứng chèn ép tủy là gì?

Hội chứng chèn ép tủy chủ yếu là kết quả của các tổn thương ngoại vi tủy sống, thay vì những tổn thương trực tiếp tại tủy sống. Các yếu tố gây chèn ép này thường tác động lên ống sống, rễ thần kinh và hệ thống mạch máu trong ống sống, gây cản trở tuần hoàn máu, chèn ép đám rối tĩnh mạch quanh màng cứng và dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Về mặt giải phẫu, tủy sống bắt đầu từ đốt sống cổ C1 và kéo dài đến đốt sống thắt lưng L1. Do đó, các triệu chứng của hội chứng này sẽ đa dạng và phụ thuộc vào vùng tủy bị chèn ép. Những dấu hiệu thường gặp gồm đau nhức, yếu cơ, tê bì các chi, và trong những trường hợp nặng, có thể dẫn đến liệt.

Nguyên nhân và triệu chứng hội chứng chèn ép tủy

Bác sĩ chuyên khoa tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết hội chứng chèn ép tủy có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Thoái hóa xương khớp ở người cao tuổi.
• Vẹo cột sống.
• Chấn thương cột sống gây gãy xương, trật khớp hoặc tụ máu.
• Áp xe hoặc khối u di căn.
• Viêm khớp, nhiễm trùng.
• Các bệnh lý xương khớp như thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa, gout,…

Triệu chứng của hội chứng chèn ép tủy có thể đột ngột xuất hiện hoặc kéo dài, từ nhẹ đến nặng. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Giai đoạn đau rễ: Người bệnh cảm thấy đau vùng cột sống, kèm theo các cảm giác tê bì, kiến bò hoặc rối loạn vận động chi. Cơn đau thường bắt đầu nhẹ và tăng dần theo thời gian, có thể lan từ lưng hoặc cổ xuống các chi.
• Giai đoạn chèn ép tủy sống: Triệu chứng sẽ phụ thuộc vào mức độ và vị trí tổn thương. Nếu tủy sống bị chèn ép ở vùng tủy ngực hoặc thắt lưng, có thể dẫn đến liệt hai chân. Khi tổn thương ở vùng cổ, có thể gây liệt tứ chi. Trong trường hợp chèn ép cấp tính hoặc tiến triển nhanh, người bệnh có thể gặp phải các dấu hiệu thần kinh như liệt chi, giảm hoặc tăng phản xạ, rối loạn kiểm soát ruột và bàng quang.

Việc nhận diện nguyên nhân và triệu chứng của hội chứng chèn ép tủy đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và can thiệp điều trị kịp thời, giúp giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng sống của người bệnh.

Điều trị hội chứng chèn ép tủy

Hội chứng chèn ép tủy gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và sinh hoạt của người bệnh, vì vậy việc điều trị sớm là rất quan trọng.

Bác sĩ sẽ dựa vào triệu chứng lâm sàng và kết hợp các xét nghiệm chuyên sâu như chụp X-quang, CT scan hoặc MRI để xác định mức độ và vị trí chèn ép tủy sống. MRI là phương pháp được ưu tiên để đánh giá tình trạng tủy sống.

Mục tiêu chính trong điều trị là giải phóng áp lực lên tủy sống, hạn chế tổn thương và phục hồi chức năng tối đa. Với các trường hợp chưa mất hoàn toàn chức năng hoặc phát hiện sớm, khả năng phục hồi vẫn cao. Tuy nhiên, nếu chức năng đã mất hoàn toàn, tỷ lệ phục hồi rất thấp.

Phương pháp điều trị bao gồm:

• Phẫu thuật: Được chỉ định trong các trường hợp tổn thương nghiêm trọng, không thể cải thiện bằng thuốc. Phẫu thuật giúp giải phóng chèn ép và phục hồi chức năng thần kinh.
• Thuốc corticosteroid: Được sử dụng để giảm viêm và áp lực lên tủy sống, đặc biệt trong giai đoạn cấp tính.

Thời gian phục hồi sau phẫu thuật rất quan trọng để giúp người bệnh tái hòa nhập cuộc sống. Phục hồi chức năng không chỉ giúp giảm nguy cơ biến chứng mà còn hỗ trợ chức năng cơ bắp, giúp người bệnh sống khỏe mạnh hơn.

Xem thêm: Những dấu hiệu bạn cần biết về bệnh thiếu máu cơ tim

Phòng ngừa hội chứng chèn ép tủy

Để phòng ngừa hội chứng chèn ép tủy, theo chuyên gia ngành điều dưỡng bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau:

• Dinh dưỡng hợp lý: Cung cấp đủ dưỡng chất cho xương khớp, đặc biệt là các thực phẩm giàu vitamin C, canxi và omega-3.
• Vận động thường xuyên: Tập luyện các bài tập giúp cột sống linh hoạt và dẻo dai, đặc biệt là các bài tập kéo giãn cơ lưng và di động cột sống.
• Duy trì tư thế đúng: Khi làm việc hoặc khi ngồi lâu, hãy chú ý đến tư thế để tránh gây cong vẹo cột sống.
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên cột sống và các khớp.
• Thận trọng khi vận động: Đặc biệt trong thể thao, lái xe, hoặc khi khuân vác vật nặng để tránh chấn thương cột sống.
• Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt là đối với người cao tuổi, nhằm phát hiện sớm các vấn đề về xương khớp.

Với những biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời, hội chứng chèn ép tủy có thể được kiểm soát, giúp người bệnh cải thiện chất lượng sống và bảo vệ sức khỏe lâu dài.