Những điều cần biết về viêm tuyến nước bọt và biện pháp xử lý

Bài viết dưới đây bác sĩ chuyên khoa tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ cung cấp những thông tin cần thiết giúp bạn nhận diện sớm bệnh viêm tuyến nước bọt, từ đó kịp thời thăm khám và điều trị để bảo vệ sức khỏe răng miệng.

Viêm tuyến nước bọt: Nguyên nhân và triệu chứng thường gặp

Viêm tuyến nước bọt là tình trạng viêm nhiễm ở các tuyến nước bọt dưới hàm, mang tai hoặc dưới lưỡi. Bệnh có thể ảnh hưởng đến một hoặc nhiều tuyến, gây sưng đau và làm gián đoạn quá trình tiết nước bọt. Các nguyên nhân chính gây bệnh gồm:

• Nhiễm khuẩn: Thường là do vi khuẩn Staphylococcus aureus xâm nhập khi cơ thể suy giảm miễn dịch hoặc có sự tắc nghẽn trong tuyến nước bọt.
• Nhiễm virus: Virus quai bị có thể gây viêm tuyến mang tai, làm vùng này sưng to và đau.
• Sỏi tuyến nước bọt: Sự hình thành sỏi trong ống tuyến do lắng đọng khoáng chất, gây tắc nghẽn dòng chảy của nước bọt.
• Thiếu nước: Thường xuyên không uống đủ nước có thể làm giảm tiết nước bọt.
• Sử dụng thuốc: Một số thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc lợi tiểu có thể làm giảm tiết nước bọt, gây khô miệng và làm tăng nguy cơ viêm tuyến nước bọt.

Khi bị viêm tuyến nước bọt, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng như:

• Sưng đau ở vùng tuyến nước bọt, đặc biệt khi nhai hoặc nuốt.
• Khó mở miệng và cảm giác đau khi di chuyển hàm.
• Nước bọt có mùi hôi.
• Mệt mỏi, sốt, ớn lạnh, cảm giác khô miệng và khó nuốt thức ăn.

Viêm tuyến nước bọt có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nhiễm khuẩn, virus đến sự hình thành sỏi hay thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Hiểu rõ các nguyên nhân và triệu chứng của bệnh sẽ giúp bạn nhận diện sớm và chủ động trong việc thăm khám, điều trị để bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả.

Tác động của viêm tuyến nước bọt đến sức khỏe

Nước bọt không chỉ có tác dụng bôi trơn khoang miệng mà còn giúp tiêu hóa và bảo vệ răng miệng khỏi vi khuẩn. Viêm tuyến nước bọt làm giảm tiết nước bọt, từ đó gây sâu răng, viêm nướu và các vấn đề răng miệng khác. Bên cạnh đó, cơn đau và sưng tại vùng tuyến nước bọt làm người bệnh gặp khó khăn khi ăn uống, lâu dần có thể dẫn đến thiếu dinh dưỡng và suy yếu cơ thể.

Viêm tuyến nước bọt kéo dài có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, làm giảm chất lượng cuộc sống và dễ dẫn đến các vấn đề tinh thần do mệt mỏi kéo dài. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây biến chứng như áp xe hoặc nhiễm trùng lan rộng.

Phương pháp chẩn đoán viêm tuyến nước bọt

Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra vùng mặt và cổ để phát hiện các dấu hiệu bất thường. Sau đó, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm để hỗ trợ chẩn đoán, bao gồm:

• Siêu âm tuyến nước bọt: Để xác định có sỏi hoặc áp xe trong tuyến nước bọt hay không.
• Xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn: Để tìm ra tác nhân gây bệnh từ mẫu dịch tuyến nước bọt.
• Chụp CT hoặc MRI: Khi có nghi ngờ về tắc nghẽn nghiêm trọng hoặc khối u, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp hình ảnh để đánh giá chi tiết.

Phương pháp chẩn đoán viêm tuyến nước bọt bao gồm kiểm tra lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng như siêu âm, xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn và chụp hình ảnh, giúp bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân và mức độ viêm để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Phương pháp điều trị viêm tuyến nước bọt

Tùy vào mức độ viêm nhiễm và nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp điều trị phù hợp:

Điều trị bằng thuốc: Bệnh nhân có thể được kê đơn các loại thuốc sau:

• Kháng sinh: Các loại thuốc như amoxicillin, clindamycin sẽ giúp tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng.
• Thuốc giảm đau và kháng viêm: Các thuốc như paracetamol, ibuprofen giúp giảm đau, giảm sưng và hạn chế viêm.
• Thuốc kích thích tuyến nước bọt: Dùng cho bệnh nhân bị viêm tuyến nước bọt kéo dài để kích thích tiết nước bọt.

Xem thêm: Trẻ bị thủy đậu cần kiêng gì để mau khỏi ngăn ngừa biến chứng?

Can thiệp ngoại khoa:

• Loại bỏ sỏi: Nếu có sỏi gây tắc nghẽn, bác sĩ có thể thực hiện thủ thuật nội soi hoặc massage tại khu vực tắc nghẽn để đẩy sỏi ra ngoài. Trường hợp sỏi lớn, có thể cần phẫu thuật để loại bỏ hoàn toàn.
• Dẫn lưu áp xe: Nếu có áp xe, bác sĩ sẽ chọc hút mủ hoặc rạch một đường nhỏ để giảm sưng và ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng.
• Phẫu thuật cắt bỏ tuyến nước bọt: Phương pháp này áp dụng cho những trường hợp viêm nặng và tái phát nhiều lần. Bác sĩ sẽ xem xét kỹ lưỡng trước khi quyết định phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến bị ảnh hưởng.

Phòng ngừa tái phát: Theo chuyên gia ngành điều dưỡng sau khi điều trị, bệnh nhân cần chú ý những biện pháp phòng ngừa tái phát như:

• Đánh răng và súc miệng bằng nước muối ấm: Giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình hồi phục.
• Uống đủ nước: Để duy trì độ ẩm cho miệng và giúp tuyến nước bọt hoạt động hiệu quả.

Viêm tuyến nước bọt có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị kịp thời. Khi nhận thấy các triệu chứng như sưng đau, khô miệng, khó nuốt, người bệnh nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm.