Những lưu ý trong điều trị bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch

Xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch là gì?

Xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch (hay còn gọi là giảm tiểu cầu vô căn) là một bệnh tự miễn trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tạo ra kháng thể tấn công tiểu cầu. Bệnh này có thể gặp ở mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người lớn, và gây ra tình trạng chảy máu do giảm số lượng tiểu cầu trong máu.

Chuyên gia tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết xuất huyết giảm tiểu cầu được chia thành hai dạng:

• Giảm tiểu cầu miễn dịch cấp tính: Thường gặp ở trẻ em sau khi mắc bệnh virus và tự hồi phục trong khoảng 2 tháng mà không cần điều trị.
• Giảm tiểu cầu miễn dịch mạn tính: Thường xảy ra ở người lớn, kéo dài từ 3 tháng trở lên mà không rõ nguyên nhân.

Xuất huyết giảm tiểu cầu có thể là nguyên phát (một dạng rối loạn tự miễn) hoặc thứ phát, xuất hiện ở những người mắc các bệnh như nhiễm trùng mạn tính, ung thư máu. Các rối loạn miễn dịch khác cũng có thể dẫn đến bệnh này.

Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh

Bệnh xuất phát từ việc cơ thể tạo ra các kháng thể tự thân tấn công tiểu cầu, ngăn cản sự kết tập của chúng, làm tăng quá trình phá hủy tiểu cầu, thường tại lách, đồng thời cản trở việc sản xuất và giải phóng tiểu cầu.

Ở trẻ em, tự kháng thể có thể được kích hoạt bởi virus, trong khi nguyên nhân ở người lớn vẫn chưa rõ ràng.

Bệnh có thể gặp ở bất kỳ ai, nhưng một số nhóm có nguy cơ cao hơn như:

• Trẻ em từ 2-6 tuổi và trường hợp mạn tính gặp nhiều hơn ở trẻ từ 7 tuổi trở lên, nữ có tỷ lệ mắc cao hơn nam.
• Phụ nữ mang thai có nguy cơ sinh con mắc bệnh nếu mẹ bị xuất huyết giảm tiểu cầu.
• Người lớn mắc các bệnh tự miễn (viêm khớp dạng thấp, lupus, nhiễm HIV,…) cũng có nguy cơ cao.

Các dấu hiệu bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch thường không đặc hiệu, có thể xuất hiện nhanh hoặc chậm. Một số triệu chứng phổ biến là:

• Chấm đỏ hoặc tím trên da, giống như phát ban.
• Xuất huyết kết thành đốm đỏ, tím hoặc nâu.
• Vết bầm tím thường xuyên mà không rõ nguyên nhân.
• Chảy máu mũi, chảy máu nướu, phân hoặc nước tiểu có máu.
• Phụ nữ có thể gặp tình trạng kinh nguyệt kéo dài, rong kinh, hoặc lượng máu ra nhiều.
• Máu chảy nhiều khi phẫu thuật.

Hầu hết trường hợp là nhẹ và tự hồi phục, nhưng có thể có biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết não và tử vong (hiếm gặp). Phụ nữ mang thai bị bệnh có nguy cơ mất máu nhiều khi sinh nở. Trẻ sinh ra từ mẹ bị giảm tiểu cầu cần được kiểm tra sức khỏe ngay sau sinh.

Xem thêm: U màng não và những biến chứng nguy hiểm cần lưu ý

Chẩn đoán và điều trị bệnh

Khi bệnh nhân có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch, việc chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Các bác sĩ sẽ thực hiện một loạt các xét nghiệm và kiểm tra cần thiết để xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh và đưa ra phương án điều trị phù hợp với từng trường hợp cụ thể, một số xét nghiệm như:

• Xét nghiệm công thức máu.
• Phết máu ngoại vi.
• Sinh thiết tủy xương.
• Các xét nghiệm khác để tìm nguyên nhân như test Coomb's, CMV, EBV.

Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa cho biết, nếu tiểu cầu giảm không đáng kể và triệu chứng nhẹ, bệnh nhân chỉ cần theo dõi thường xuyên, thay đổi lối sống và xét nghiệm tiểu cầu định kỳ. Trong trường hợp nặng, phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• Sử dụng thuốc: Corticosteroid, thuốc chủ vận thụ thể Immunoglobulin, Thrombopoietin, thuốc ức chế miễn dịch.
• Điều trị nhiễm trùng tiềm ẩn.
• Truyền tiểu cầu nếu mức tiểu cầu giảm quá mức hoặc có chảy máu nghiêm trọng.
• Phẫu thuật cắt lách để cải thiện tình trạng.

Chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách là yếu tố then chốt trong việc kiểm soát bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch. Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định của bác sĩ và thực hiện các biện pháp theo dõi thường xuyên để giảm thiểu nguy cơ biến chứng và bảo vệ sức khỏe lâu dài.