Triệu chứng và cách xử lý tình trạng sốt co giật ở trẻ em hiệu quả

Hiểu về sốt co giật ở trẻ em

Khái niệm về sốt co giật: Sốt co giật là tình trạng xảy ra khi nhiệt độ cơ thể tăng cao bất thường, kích thích não bộ, nhưng không liên quan đến các bệnh lý thần kinh hoặc các bệnh gây co giật không kèm theo sốt. Tình trạng này dẫn đến co giật ở toàn thân hoặc tứ chi. Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, có nguy cơ cao mắc sốt co giật. Mỗi cơn co giật thường kéo dài từ 1 đến 2 phút, nhưng cũng có trường hợp cơn co giật kéo dài tới 15 phút.

Diễn biến khi trẻ bị sốt co giật: Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết khi trẻ bị sốt co giật, nhiệt độ cơ thể của trẻ thường tăng nhanh và có thể vượt quá 38°C. Lúc này, trẻ có thể co cứng người, co giật ở cả tay và chân, đồng thời xuất hiện các triệu chứng như mắt trợn ngược, miệng sùi bọt mép. Sau khi cơn co giật kết thúc, trẻ thường rơi vào trạng thái mệt mỏi, buồn ngủ, và phản ứng chậm. Những triệu chứng này có thể kéo dài vài giờ. Diễn biến từ khi cơn co giật bắt đầu cho đến khi kết thúc có thể kéo dài lên đến 24 giờ.

Yếu tố tăng nguy cơ tái phát: Sốt co giật có thể tái phát, và các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ tái phát:

• Nhiệt độ cơ thể: Nhiều trẻ bắt đầu co giật khi nhiệt độ cơ thể đạt từ 38°C đến 39°C.
• Nhiễm trùng: Nhiễm virus HHV-6 có thể liên quan đến tăng tỷ lệ sốt cao và co giật phức hợp.
• Gen di truyền: Trẻ có anh chị em bị sốt cao co giật sẽ có nguy cơ cao hơn.
• Tiêm chủng: Một số loại vắc xin có thể làm tăng nguy cơ sốt cao kèm co giật.

Trong hầu hết các trường hợp, sốt co giật không để lại di chứng nghiêm trọng về thể chất hoặc trí tuệ. Tuy nhiên, nếu cơn co giật kéo dài quá 5 phút hoặc có tình trạng sốt cao kéo dài, cần thận trọng xử lý và đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức. Sốt co giật hiếm khi gây bại não, trừ khi trẻ mắc các bệnh lý như viêm não hoặc viêm màng não. Mặc dù vậy, một tỷ lệ nhỏ trẻ có thể phát triển động kinh sau khi trải qua cơn sốt cao kèm co giật. Do đó, cần theo dõi và thực hiện các biện pháp điều trị kịp thời để giảm thiểu nguy cơ di chứng.

Triệu chứng và nguyên nhân gây sốt co giật

Sốt co giật thường xảy ra khi thân nhiệt của trẻ đạt từ 39°C đến 40°C. Các dấu hiệu của sốt co giật bao gồm:

• Mất ý thức và có thể ngừng thở.
• Tứ chi và miệng mất cảm giác.
• Khóc thét, nôn ói, sùi bọt mép.
• Co giật ở tay, chân, hoặc toàn thân.
• Thở gấp, nhịp thở không đều.
• Mắt trợn, tím môi, tăng trương cơ lực.
• Tiểu tiện và đại tiện không kiểm soát.

Cơn co giật có thể kéo dài vài giây hoặc vài phút. Trong hầu hết các trường hợp, trẻ sẽ phục hồi hoàn toàn sau khi cơn co giật kết thúc. Tuy nhiên, nếu cơn co giật kéo dài hơn 5 phút, bạn cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được xử lý kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân chủ yếu gây sốt co giật ở trẻ là do các bệnh nhiễm trùng cấp tính như nhiễm trùng hô hấp hoặc tiêu hóa.

Xem thêm: Mức độ nguy hiểm và phương pháp chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản

Cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật

Nguyên tắc chung khi xử lý: Dù sốt co giật thường không gây nguy hiểm lâu dài, ba mẹ vẫn cần xử lý tình huống một cách thận trọng:

• Đặt trẻ nằm xuống trên mặt phẳng rộng, nghiêng sang một bên để tránh chất nôn xâm nhập vào đường thở.
• Mở rộng cổ áo và kê đầu trẻ lên gối.
• Tuyệt đối không cố gắng cạy miệng trẻ hoặc đưa vật gì vào miệng trẻ trong lúc co giật.
• Không gây áp lực lên cơ thể trẻ khi cơn co giật diễn ra.
• Hạ sốt cho trẻ và đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt.

Hạ sốt cho trẻ bị sốt co giật: Để hạ sốt cho trẻ, bạn có thể thực hiện các bước sau:

• Đặt trẻ nằm thoải mái, không gây cản trở cho hô hấp.
• Nới lỏng quần áo của trẻ.
• Sử dụng thuốc hạ sốt: Ibuprofen (5-10 mg/kg mỗi lần, cách 6-8 giờ, không quá 40 mg/kg/ngày) hoặc Acetaminophen (10-15 mg/kg mỗi lần, cách 4-6 giờ, không quá 75 mg/kg/ngày).
• Nếu trẻ đang co giật, ưu tiên dùng thuốc hạ sốt qua đường hậu môn. Nếu trẻ tỉnh lại nhưng vẫn còn sốt cao, có thể dùng thuốc qua đường uống.

Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa lưu ý rằng thuốc hạ sốt không ngừng được cơn co giật và không thể ngăn ngừa cơn giật tái diễn. Chườm ấm cho trẻ sẽ giúp giảm nhiệt độ cơ thể. Nước chườm nên có nhiệt độ cao hơn thân nhiệt khoảng 1 độ C, tránh dùng nước đá hoặc nước mát.

Sốt co giật ở trẻ em thường liên quan đến các bệnh nhiễm trùng do virus và có thể gây ra các cơn co giật kéo dài từ vài giây đến vài phút. Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng này không để lại di chứng lâu dài, nhưng trẻ vẫn cần được theo dõi cẩn thận. Nếu cơn co giật kéo dài hơn 5 phút hoặc có triệu chứng bất thường, ba mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được can thiệp và giảm nhẹ các biến chứng.