Nguyên nhân và cách điều trị bệnh trĩ hiệu quả

Phân loại và đặc điểm của bệnh trĩ

Bệnh trĩ liên quan đến hệ thống tĩnh mạch ở khu vực trực tràng và hậu môn. Tình trạng này thường xảy ra khi tĩnh mạch tại vùng này bị giãn ra. Bệnh trĩ được phân loại thành hai loại chính:

• Trĩ nội: Xảy ra khi tĩnh mạch ở cuối trực tràng bị giãn ra, búi trĩ hình thành bên trong trực tràng.
• Trĩ ngoại: Xảy ra khi tĩnh mạch phía ngoài hậu môn bị giãn ra, búi trĩ hình thành bên ngoài hậu môn.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh trĩ

Nguyên nhân gây ra bệnh trĩ là một tổ hợp phức tạp của nhiều yếu tố khác nhau, theo chia sẻ từ bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn bao gồm:

• Áp lực lên vùng hậu môn và trực tràng: Béo phì, thừa cân, hoặc thai kỳ có thể tạo ra áp lực lớn lên vùng hậu môn và trực tràng, dẫn đến sự giãn nở và phình to của các tĩnh mạch ở khu vực này.
• Thói quen điều tiết: Rặn mạnh khi đi tiêu hoặc khi táo bón có thể gây căng thẳng lên các mạch máu ở hậu môn, góp phần vào sự hình thành của búi trĩ.
• Táo bón hoặc tiêu chảy: Hai tình trạng này có thể làm tăng áp lực trong đường ruột, gây ra sự căng thẳng trên các mạch máu và dễ dẫn đến sự phình to của búi trĩ.
• Di truyền: Có những người có yếu tố di truyền tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ do các vấn đề về cấu trúc hoặc chức năng của các mạch máu ở khu vực hậu môn và trực tràng.
• Thiếu chất xơ trong chế độ ăn uống: Chế độ ăn ít chất xơ có thể gây ra táo bón, tăng cơ hội cho sự phát triển của bệnh trĩ.
• Lối sống ít vận động: Ngồi lâu ở một tư thế hoặc ít tập thể dục có thể làm tăng áp lực lên các mạch máu ở khu vực hậu môn và trực tràng, góp phần vào sự hình thành của bệnh trĩ.
• Các yếu tố khác: Bao gồm cả việc có một số bệnh lý khác như ung thư đại tràng, u xơ tử cung ở phụ nữ, cũng như thói quen quan hệ tình dục qua đường hậu môn và việc sử dụng chất kích thích như rượu và thuốc lá.

Nhận thức về các nguyên nhân này có thể giúp người dân hiểu và tránh xa các yếu tố nguy cơ, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Phòng tránh bệnh trĩ

Để phòng tránh bệnh trĩ, có một số biện pháp và thói quen có thể áp dụng:

• Bổ sung chất xơ trong chế độ ăn uống: Ăn nhiều rau củ, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt có chứa chất xơ giúp tăng cường sự điều tiết đường ruột và giảm nguy cơ táo bón.
• Hạn chế tiêu thụ thực phẩm kích thích: Tránh ăn đồ cay nóng, uống nhiều rượu, bia và các loại đồ uống có chứa caffeine, vì chúng có thể gây kích thích và tăng áp lực lên hệ thống tiêu hóa.
• Duy trì thói quen vận động: Tập thể dục thường xuyên và duy trì một lối sống hoạt động có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm áp lực lên các mạch máu ở khu vực hậu môn và trực tràng.
• Thay đổi thói quen ngồi: Không ngồi lâu ở cùng một tư thế, đặc biệt là trên toilet, vì thói quen này có thể tạo áp lực lên hậu môn và góp phần vào sự phát triển của bệnh trĩ.
• Duy trì cân nặng ở mức phù hợp: Béo phì và thừa cân có thể tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ, vì vậy duy trì một cân nặng lành mạnh là quan trọng.
• Uống đủ nước: Duy trì sự hydrat hóa cơ thể bằng cách uống đủ lượng nước mỗi ngày giúp làm mềm phân và giảm nguy cơ táo bón.
• Quan hệ tình dục lành mạnh: Tránh quan hệ qua đường hậu môn, vì hành động này có thể gây tổn thương cho các mạch máu ở khu vực đó và tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.
• Điều chỉnh thói quen vệ sinh: Không rặn quá mạnh khi đi tiêu, dùng giấy vệ sinh mềm mại và không sử dụng chất tẩy rửa gây kích ứng cho khu vực hậu môn.

Xem thêm: Nguyên nhân và phương pháp điều trị tê nửa đầu sau gáy

Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh trĩ

Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh trĩ thường bao gồm các biện pháp sau:

Chẩn đoán:

• Tiếp nhận và đánh giá triệu chứng của bệnh nhân.
• Kiểm tra cận lâm sàng bằng việc kiểm tra ngoại hậu môn và trực tràng.
• Cần thiết thì bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm bổ sung như xét nghiệm máu hoặc nội soi hậu môn và trực tràng để đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Điều trị không phẫu thuật:

• Thay đổi lối sống: Bao gồm việc điều chỉnh chế độ ăn uống để tăng cường chất xơ và duy trì cân nặng ở mức phù hợp. Cũng cần thực hiện các thói quen vận động và ngồi đúng cách.
• Sử dụng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc dùng ngoài hoặc thuốc bôi để giảm triệu chứng và giảm sưng tấy.

Điều trị phẫu thuật:

• Thắt trĩ bằng dây cao su: Phương pháp này áp dụng cho các trường hợp trĩ nhỏ và không nghiêm trọng. Búi trĩ được thắt bằng dây cao su, làm giảm lưu lượng máu và khiến búi trĩ rụng đi.
• Chích xơ: Chất kích thích được tiêm trực tiếp vào búi trĩ, gây ra sự phình to của chất xơ và làm co lại búi trĩ.
• Phẫu thuật cắt trĩ: Các phương pháp phẫu thuật cắt trĩ có thể áp dụng trong các trường hợp nặng, hoặc khi điều trị không phẫu thuật không hiệu quả. Các phương pháp này bao gồm phẫu thuật cắt trĩ bằng phương pháp Longo hoặc phẫu thuật cắt trĩ kinh điển.

Theo bác sĩ giảng viên hiện giảng dạy Cao đẳng Y sĩ đa khoa, quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh trĩ thường được điều chỉnh theo từng trường hợp cụ thể của bệnh nhân, sau khi được đánh giá kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa.