Nguyên nhân và phương pháp điều trị tình trạng nhiễm toan

Nguyên nhân gây nhiễm toan

Nhiễm toan, hay nhiễm độc axit, xảy ra khi nồng độ axit trong cơ thể tăng cao, khiến thận và phổi không thể duy trì sự cân bằng pH. Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ, có hai loại nhiễm toan chính: hô hấp và chuyển hóa, mỗi loại có những nguyên nhân khác nhau.

Nhiễm toan hô hấp: Nhiễm toan hô hấp xảy ra khi cơ thể không thể loại bỏ CO2 do các vấn đề liên quan đến phổi hoặc đường hô hấp. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Bệnh phổi mạn tính: Như COPD, hen suyễn, viêm phổi.
• Ngạt thở: Tắc nghẽn đường hô hấp.
• Vấn đề thần kinh cơ: Bệnh nhược cơ làm yếu các cơ hô hấp.

Ngoài ra, chấn thương vùng ngực cũng có thể dẫn đến tình trạng tích tụ CO2, gây rối loạn pH.

Nhiễm toan chuyển hóa: Nhiễm toan chuyển hóa xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều axit hoặc không thể loại bỏ axit, trong khi thận lại đào thải quá mức bazơ. Nguyên nhân bao gồm:

• Bệnh thận: Gây suy giảm chức năng thận và khả năng đào thải axit.
• Nhiễm độc: Do methanol hoặc ethylene glycol.
• Nhiễm toan do tiểu đường: Khi cơ thể thiếu insulin, dẫn đến việc đốt cháy chất béo và tạo ra axit cetone.
• Tiêu chảy nặng: Làm mất quá nhiều bicarbonate, gây nhiễm toan.

Những người nghiện rượu hoặc mắc bệnh gan cũng có nguy cơ cao mắc nhiễm độc axit.

Triệu chứng nhiễm toan

Nhận biết triệu chứng của nhiễm toan giúp phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Thở nhanh và sâu: Cơ thể cố gắng đẩy CO2 ra ngoài.
• Mệt mỏi: Do ảnh hưởng đến sản xuất năng lượng của tế bào.
• Đau đầu: Do tăng áp lực trong máu.
• Nôn ói: Khi cơ thể cố gắng loại bỏ axit qua hệ tiêu hóa.
• Rối loạn ý thức: Ở giai đoạn nặng hơn.
• Chóng mặt: Do giảm oxy trong máu.
• Rối loạn nhịp tim: Cảm giác hồi hộp hoặc đánh trống ngực.

Mặc dù nhiều người cho rằng rối loạn kiềm toan không nghiêm trọng, nhưng thực tế, nhiễm độc axit kéo dài có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.

Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết và phương pháp khắc phục rối loạn tiêu hóa

Phương pháp điều trị nhiễm toan

Điều trị nhiễm toan phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng. Các phương pháp điều trị thường gặp bao gồm:

Điều trị nhiễm toan hô hấp:

• Thở oxy: Cung cấp oxy bổ sung khi cơ thể không thể hít thở đủ.
• Đặt nội khí quản: Cải thiện hô hấp cho bệnh nhân.
• Thuốc giãn phế quản: Dùng cho bệnh nhân có tình trạng hẹp phế quản.

Điều trị nhiễm toan chuyển hóa:

• Bổ sung bicarbonate: Trung hòa axit trong máu, giúp cân bằng pH.
• Điều trị nguyên nhân: Như điều trị nhiễm trùng hoặc điều chỉnh insulin cho bệnh nhân tiểu đường.
• Lọc máu: Trong trường hợp suy thận, giúp loại bỏ axit và chất độc.

Theo bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa, nhiễm toan là tình trạng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Nhận diện sớm và tìm ra nguyên nhân là yếu tố quan trọng trong quản lý và điều trị bệnh. Duy trì lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ và tuân thủ hướng dẫn y tế sẽ giúp giảm nguy cơ mắc phải tình trạng này.