Nhận diện những dấu hiệu trầm cảm ở học sinh và cách giúp trẻ vượt qua

Dưới đây là những dấu hiệu trầm cảm phổ biến ở học sinh mà cha mẹ và thầy cô cần chú ý được bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ!

Những dấu hiệu trầm cảm ở học sinh thường gặp

Trầm cảm ở học sinh có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cảm xúc, hành vi và kết quả học tập của trẻ. Việc nhận diện các dấu hiệu trầm cảm sớm sẽ giúp cha mẹ và thầy cô kịp thời can thiệp và hỗ trợ trẻ vượt qua giai đoạn khó khăn này. Dưới đây là 8 dấu hiệu trầm cảm phổ biến ở học sinh:

• Ít nói, thu mình: Trẻ bị trầm cảm thường có xu hướng rút lui khỏi các hoạt động xã hội, ít giao tiếp và không còn vui vẻ như trước. Trẻ có thể từ chối tham gia các cuộc trò chuyện hay các hoạt động nhóm, điều này là một dấu hiệu cần lưu ý.
• Cáu gắt, dễ nổi nóng: Một dấu hiệu thường gặp ở học sinh bị trầm cảm là sự thay đổi cảm xúc thất thường, như cáu gắt, bực bội mà không có lý do rõ ràng. Điều này có thể là dấu hiệu trẻ đang gặp khó khăn về mặt tinh thần.
• Cảm giác buồn bã kéo dài, mất hứng thú: Trẻ em bị trầm cảm thường xuyên cảm thấy buồn bã, vô vọng và không còn hứng thú với những hoạt động mà trước đây chúng yêu thích, như thể thao, nghệ thuật hoặc các trò chơi giải trí.
• Mệt mỏi, thiếu năng lượng: Trẻ bị trầm cảm thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng và không muốn tham gia vào các hoạt động học tập hay giải trí, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tập trung và năng suất học tập của trẻ.
• Rối loạn giấc ngủ: Giấc ngủ của trẻ bị rối loạn là một dấu hiệu khác của trầm cảm. Trẻ có thể gặp khó khăn khi ngủ, ngủ quá nhiều hoặc có giấc ngủ không sâu. Mặc dù đã ngủ nhiều, nhưng trẻ vẫn cảm thấy mệt mỏi và thiếu sức sống vào sáng hôm sau.
• Thay đổi thói quen ăn uống và cân nặng: Trẻ bị trầm cảm thường có sự thay đổi lớn trong thói quen ăn uống, có thể ăn quá nhiều hoặc mất cảm giác thèm ăn, dẫn đến sự thay đổi đột ngột về cân nặng.
• Học tập giảm sút: Trầm cảm ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tập trung của trẻ trong học tập. Trẻ có thể quên làm bài, nhận điểm kém, hoặc không thể hoàn thành bài tập đúng hạn. Nếu tình trạng này kéo dài, thành tích học tập sẽ giảm sút.
• Suy nghĩ tiêu cực, ý định tự sát: Trẻ bị trầm cảm nặng có thể có những suy nghĩ tiêu cực về bản thân, cảm thấy vô dụng hoặc tự trách mình. Trong trường hợp nghiêm trọng, trẻ có thể nghĩ đến việc tự sát hoặc tự làm hại mình. Đây là dấu hiệu cảnh báo rất nghiêm trọng, cần can thiệp ngay lập tức.

Nhận diện sớm những dấu hiệu này sẽ giúp phụ huynh và giáo viên có thể hỗ trợ trẻ tốt hơn, tránh những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe tâm lý của trẻ.

Những vấn đề mà học sinh bị trầm cảm có thể gặp phải

Trầm cảm ở học sinh không chỉ ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi, mà còn có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng, tác động đến cả sức khỏe tâm lý và thể chất của trẻ. Nếu không được phát hiện và hỗ trợ kịp thời, trầm cảm có thể dẫn đến những hệ quả lâu dài, cả trong hiện tại và tương lai. Dưới đây là một số vấn đề mà học sinh bị trầm cảm có thể gặp phải:

• Suy giảm chất lượng cuộc sống và học tập: Trầm cảm làm giảm khả năng tập trung và tư duy của trẻ, dẫn đến kết quả học tập kém. Ngoài ra, mất đi niềm vui trong cuộc sống, không còn động lực để tham gia các hoạt động xã hội sẽ ảnh hưởng xấu đến tinh thần và tâm lý của trẻ.
• Ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tâm lý và thể chất: Nếu không được điều trị kịp thời, trầm cảm có thể dẫn đến các vấn đề tâm lý nghiêm trọng hơn trong tương lai, chẳng hạn như rối loạn lo âu, trầm cảm tái phát hoặc các vấn đề thần kinh.
• Nguy cơ tự làm hại bản thân: Trầm cảm kéo dài, nếu không được can thiệp đúng cách, có thể khiến trẻ có xu hướng tự làm hại bản thân, thậm chí nghĩ đến việc tự tử. Đây là một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất của trầm cảm nếu không được hỗ trợ kịp thời.

Trầm cảm ở học sinh có thể gây ra những ảnh hưởng sâu rộng, không chỉ về mặt cảm xúc mà còn đến các khía cạnh khác trong cuộc sống của trẻ. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, các vấn đề này có thể kéo dài và ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ trong tương lai.

Xem thêm: Những điều bạn cần lưu ý về xuất huyết dạ dày

Cách điều trị và hỗ trợ học sinh bị trầm cảm

Trầm cảm là một vấn đề tâm lý nghiêm trọng có thể ảnh hưởng lớn đến đời sống và sức khỏe của học sinh. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ kịp thời và can thiệp đúng cách, trẻ có thể vượt qua giai đoạn khó khăn này. Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa chia sẻ một số cách điều trị và hỗ trợ học sinh bị trầm cảm:

• Lắng nghe và chia sẻ: Khi phát hiện dấu hiệu trầm cảm ở trẻ, bước đầu tiên là tạo ra một không gian an toàn để trẻ có thể chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ của mình. Cha mẹ và thầy cô cần lắng nghe, đồng cảm và khuyến khích trẻ nói ra những vấn đề mình gặp phải, giúp trẻ cảm thấy được thấu hiểu và hỗ trợ.
• Tạo môi trường học tập thoải mái, giảm áp lực: Một môi trường học tập lành mạnh, không có quá nhiều áp lực, sẽ giúp giảm bớt căng thẳng cho trẻ. Các hoạt động ngoại khóa, thể thao và nghệ thuật cần được khuyến khích để trẻ có cơ hội thư giãn và cân bằng cảm xúc.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia tâm lý: Trẻ bị trầm cảm cần được hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý để hiểu rõ hơn về cảm giác của mình và tìm ra nguyên nhân gây ra tình trạng này. Việc tham gia các buổi trị liệu sẽ giúp trẻ nhận diện và xử lý những vấn đề tâm lý. Trong một số trường hợp, kết hợp trị liệu tâm lý với thuốc là cần thiết, nhưng việc sử dụng thuốc phải được giám sát chặt chẽ từ bác sĩ chuyên khoa.

Trầm cảm là một vấn đề không thể xem nhẹ, đặc biệt là ở học sinh, những đối tượng đang trong quá trình hình thành nhân cách và phát triển. Cha mẹ và thầy cô cần chủ động nhận diện sớm các dấu hiệu trầm cảm và hỗ trợ trẻ vượt qua giai đoạn khó khăn này. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về tình trạng sức khỏe tinh thần của trẻ, hãy đưa trẻ đến gặp chuyên gia để được tư vấn và điều trị kịp thời.