Nhiễm trùng đường ruột là bệnh tiêu hóa thường gặp ở mọi độ tuổi, gây hại cho hệ tiêu hóa và sức khỏe toàn thân nếu không được điều trị kịp thời. Nhận biết sớm triệu chứng và phòng ngừa đúng cách là chìa khóa để tránh biến chứng nghiêm trọng.
Nhiễm trùng đường ruột là bệnh tiêu hóa thường gặp ở mọi độ tuổi
Nguyên nhân gây nhiễm trùng đường ruột
Nhiễm trùng đường ruột xảy ra khi các tác nhân gây hại xâm nhập và gây viêm tại niêm mạc ruột. Những tác nhân này có thể là vi khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc đến từ thói quen sinh hoạt không đảm bảo vệ sinh. Mỗi nguyên nhân sẽ biểu hiện triệu chứng và mức độ ảnh hưởng khác nhau, tùy vào cơ địa và hệ miễn dịch của người bệnh.
Vi khuẩn: Các loại vi khuẩn như Escherichia coli, Salmonella, Shigella và Campylobacter thường là nguyên nhân chính gây nhiễm trùng đường ruột. Chúng có thể lây lan qua thực phẩm hoặc nước uống bị ô nhiễm, đặc biệt khi vệ sinh an toàn thực phẩm không được đảm bảo. Những vi khuẩn này thường gây tiêu chảy cấp, viêm niêm mạc ruột và rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng. Việc ăn uống an toàn, hợp vệ sinh là chìa khóa quan trọng trong việc phòng tránh nhóm tác nhân nguy hiểm này.
Virus: Virus gây nhiễm trùng đường ruột thường gặp nhất là Rotavirus, đặc biệt phổ biến ở trẻ em dưới 5 tuổi. Ngoài ra, các loại virus như Norovirus, Adenovirus và Astrovirus cũng có thể gây ra các đợt tiêu chảy cấp, buồn nôn và mất nước nghiêm trọng. Virus thường lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, bề mặt nhiễm bẩn hoặc thức ăn, nước uống bị ô nhiễm. Việc vệ sinh tay và tiêm phòng vaccine Rotavirus là biện pháp phòng tránh hiệu quả cho trẻ em.
Ký sinh trùng: Một số ký sinh trùng như Giardia lamblia hay Entamoeba histolytica có khả năng xâm nhập vào ruột và gây tiêu chảy kéo dài. Những người có hệ miễn dịch yếu như trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người suy giảm miễn dịch có nguy cơ mắc cao hơn.
Chuyên gia y khoa Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết nhiễm trùng đường ruột cũng có thể khởi phát do thói quen sinh hoạt thiếu vệ sinh: sử dụng nước không sạch, ăn rau sống chưa rửa kỹ, thực phẩm chưa nấu chín hoặc bảo quản không đúng cách. Ngoài ra, việc lạm dụng kháng sinh cũng có thể phá vỡ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, từ đó tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Triệu chứng thường gặp khi bị nhiễm trùng đường ruột
Khi đường ruột bị các tác nhân gây bệnh xâm nhập, cơ thể sẽ phản ứng bằng những biểu hiện rõ rệt. Việc nhận diện sớm triệu chứng sẽ giúp xử lý kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.
Tiêu chảy cấp: Người bệnh đi ngoài phân lỏng hoặc nước nhiều lần trong ngày, đôi khi có máu hoặc chất nhầy.
Đau quặn bụng: Cảm giác đau âm ỉ hoặc quặn thắt tại vùng bụng, thường quanh rốn hoặc hố chậu.
Buồn nôn và nôn: Phản ứng thường xuyên của cơ thể khi bị vi khuẩn hoặc virus tấn công.
Sốt, chán ăn, mệt mỏi: Là biểu hiện khi hệ miễn dịch hoạt động chống lại tác nhân gây bệnh.
Mất nước, rối loạn điện giải: Da khô, môi khô, tiểu ít, khát nước liên tục là dấu hiệu cần lưu ý.
Khi gặp các triệu chứng trên, đặc biệt là tiêu chảy kéo dài, cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám.
Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời
Nhiễm trùng đường ruột nếu chủ quan hoặc điều trị sai cách có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
Mất nước và rối loạn điện giải: Tiêu chảy và nôn nhiều gây mất nước nhanh chóng, dẫn đến suy nhược, tụt huyết áp và sốc tuần hoàn – đặc biệt nguy hiểm ở trẻ nhỏ và người cao tuổi.
Tổn thương niêm mạc ruột: Việc viêm kéo dài làm niêm mạc ruột bị tổn thương, dẫn đến rối loạn hấp thu dưỡng chất, gây suy dinh dưỡng, thiếu máu và giảm cân không kiểm soát.
Nhiễm trùng huyết: Vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng toàn thân với các triệu chứng như sốt cao, huyết áp tụt, tim đập nhanh, thậm chí hôn mê. Đây là biến chứng đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.
Hội chứng ruột kích thích sau nhiễm khuẩn: Sau khi khỏi bệnh, một số người vẫn bị tiêu chảy, đau bụng, đầy hơi hoặc táo bón kéo dài – gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống.
Chính vì thế, đừng bao giờ xem nhẹ triệu chứng ban đầu – hãy điều trị triệt để để tránh biến chứng nguy hiểm.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh – đặc biệt với nhiễm trùng đường ruột, việc thay đổi thói quen sinh hoạt có thể giảm nguy cơ mắc bệnh đến mức tối thiểu:
Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Dọn dẹp, khử khuẩn khu vực bếp và nhà vệ sinh định kỳ.
Ăn chín, uống sôi; tránh thực phẩm tái, sống, và nước đá không rõ nguồn gốc.
Bảo quản thức ăn thừa đúng cách, tránh để ở nhiệt độ phòng quá lâu.
Bổ sung lợi khuẩn qua thực phẩm như sữa chua, men vi sinh.
Không tự ý dùng thuốc kháng sinh – tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.
Tiêm phòng Rotavirus cho trẻ nhỏ theo lịch khuyến nghị.
Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa khuyến nghị khi có dấu hiệu nghi ngờ như tiêu chảy trên 3 ngày, phân lẫn máu, sốt cao, hoặc mất nước nghiêm trọng – cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị sớm.
Nhiễm trùng đường ruột là bệnh tiêu hóa thường gặp ở mọi độ tuổi, gây hại cho hệ tiêu hóa và sức khỏe toàn thân nếu không được điều trị kịp thời. Nhận biết sớm triệu chứng và phòng ngừa đúng cách là chìa khóa để tránh biến chứng nghiêm trọng.
Suy hô hấp là một tình trạng cấp cứu y khoa nguy kịch. Việc phát hiện sớm và chăm sóc đúng phác đồ đóng vai trò then chốt trong việc ổn định hô hấp và đẩy nhanh quá trình hồi phục của người bệnh.
Ung thư cổ tử cung là bệnh nguy hiểm, nhưng nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời, có thể chữa khỏi. Hiểu rõ các giai đoạn, triệu chứng và phương pháp chẩn đoán giúp phụ nữ phòng ngừa hiệu quả.
Trong thai kỳ, xét nghiệm nước tiểu là một bước kiểm tra đơn giản nhưng quan trọng, giúp phát hiện sớm bệnh lý nguy hiểm và hỗ trợ bác sĩ theo dõi sức khỏe mẹ và thai nhi hiệu quả.
