Tìm hiểu về các mức độ trầm cảm và phương pháp điều trị

Dưới đây là một cái nhìn chi tiết về các mức độ trầm cảm và phương pháp điều trị phù hợp từ chia sẻ của bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn!

Các mức độ bệnh trầm cảm

Trầm cảm có thể ảnh hưởng đến mọi khía cạnh trong cuộc sống của người bệnh, từ công việc đến các mối quan hệ và sức khỏe thể chất. Các mức độ trầm cảm được phân loại dựa trên sự gia tăng mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, cụ thể như sau:

Trầm cảm mức độ nhẹ

Trầm cảm nhẹ thường chỉ gây ra cảm giác buồn bã tạm thời nhưng kéo dài trong vài ngày. Mặc dù các triệu chứng có thể không quá nghiêm trọng, nhưng chúng vẫn ảnh hưởng đến khả năng tập trung và thực hiện các hoạt động trong cuộc sống hàng ngày. Các biểu hiện thường gặp bao gồm:

• Cảm giác cáu giận, khó chịu.
• Mất tự tin, cảm giác tội lỗi hoặc vô dụng.
• Thiếu động lực, không còn hứng thú với các hoạt động trước đây yêu thích.
• Ngại giao tiếp và xã hội hóa.
• Rối loạn giấc ngủ: Ngủ quá nhiều vào ban ngày, mất ngủ vào ban đêm.
• Thay đổi khẩu vị, đôi khi dẫn đến tăng cân bất thường.

Ở mức độ này, người bệnh có thể không nhận thức đầy đủ về tình trạng của mình, và nhiều khi tự cho rằng các triệu chứng chỉ là do stress hay một bệnh lý khác. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, trầm cảm có thể chuyển sang mức độ nghiêm trọng hơn.

Trầm cảm mức độ vừa

Trầm cảm mức độ vừa có các triệu chứng tương tự như trầm cảm nhẹ, nhưng nghiêm trọng hơn, có thể gây khó khăn trong công việc, học tập và giao tiếp xã hội. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Lo âu quá mức, cảm giác căng thẳng, sợ hãi.
• Giảm khả năng tự đánh giá bản thân, dễ cảm thấy vô dụng hoặc không có giá trị.
• Khả năng làm việc giảm sút, khó tập trung.
• Cảm giác tổn thương dễ dàng khi bị chỉ trích hay thất bại.

Người bệnh ở mức độ này thường cần sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý hoặc can thiệp điều trị y tế để giảm bớt các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Trầm cảm mức độ nặng không loạn thần

Trầm cảm mức độ nặng thường xuyên gây ra cảm giác buồn bã, mất hy vọng kéo dài. Các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, có thể bao gồm:

• Cảm giác tội lỗi, vô dụng, tự ti.
• Mất khả năng thực hiện các công việc gia đình, nghề nghiệp hay xã hội.
• Cảm giác chậm chạp, dễ cáu giận và kích động.
• Cảm giác tuyệt vọng có thể dẫn đến suy nghĩ hoặc hành vi tự tử.

Trong giai đoạn này, người bệnh có thể không còn khả năng tham gia vào các hoạt động hàng ngày và cần sự can thiệp y tế gấp để ngăn ngừa hậu quả nghiêm trọng.

Trầm cảm mức độ nặng có loạn thần

Trầm cảm mức độ nặng có kèm loạn thần là giai đoạn nghiêm trọng nhất của bệnh, khi người bệnh có thể xuất hiện ảo giác hoặc hoang tưởng. Các triệu chứng bao gồm:

• Nghe thấy hoặc nhìn thấy những điều không có thực (ảo giác).
• Tưởng tượng ra các mối đe dọa hoặc tai họa sắp xảy ra.
• Hành vi có thể nguy hiểm, bao gồm tự làm tổn thương bản thân hoặc có ý định tự sát.

Đây là mức độ trầm cảm cần được điều trị ngay lập tức, thường bằng một sự kết hợp giữa thuốc, liệu pháp sốc điện và điều trị tâm lý để kiểm soát các triệu chứng loạn thần.

Phương pháp điều trị trầm cảm

Điều trị trầm cảm có thể bao gồm việc sử dụng thuốc, liệu pháp tâm lý, và các phương pháp hỗ trợ khác. Tùy vào mức độ của bệnh, phương pháp điều trị có thể thay đổi:

Sử dụng thuốc

Đối với bệnh nhân trầm cảm mức độ vừa và nặng, việc sử dụng thuốc là rất quan trọng. Các loại thuốc phổ biến bao gồm:

• SSRIs (Selective Serotonin Reuptake Inhibitors): Thuốc chống trầm cảm phổ biến nhất, với ít tác dụng phụ.
• SNRIs (Serotonin-Norepinephrine Reuptake Inhibitors): Dùng khi SSRIs không hiệu quả.
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng: Thường chỉ được sử dụng khi các loại thuốc trên không hiệu quả.

Việc điều trị bằng thuốc cần được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Liệu pháp tâm lý

Liệu pháp tâm lý giúp người bệnh hiểu và kiểm soát cảm xúc của mình, thay đổi các suy nghĩ tiêu cực và cải thiện chất lượng cuộc sống. Một số liệu pháp tâm lý phổ biến là:

• Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT): Tập trung vào việc thay đổi các suy nghĩ và hành vi tiêu cực.
• Liệu pháp tâm lý động học: Giúp người bệnh hiểu rõ các mâu thuẫn trong quá khứ ảnh hưởng đến tâm lý hiện tại.
• Liệu pháp chấp nhận và cam kết (ACT): Khuyến khích người bệnh chấp nhận cảm xúc hiện tại và cam kết thay đổi hành vi.

Xem thêm: Nguyên nhân và cách phòng ngừa bệnh hen suyễn giao mùa hiệu quả

Phương pháp hỗ trợ điều trị

Ngoài việc sử dụng thuốc và liệu pháp tâm lý, người mắc trầm cảm có thể áp dụng các phương pháp hỗ trợ để cải thiện tình trạng của mình, bao gồm:

• Yoga và thiền: Giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung Omega-3, vitamin D và các chất hỗ trợ sức khỏe thần kinh.
• Tập thể dục: Thực hiện ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp cải thiện tâm trạng và giảm lo âu.
• Giấc ngủ đủ và chế độ ăn uống cân bằng: Giúp ổn định cảm xúc và hỗ trợ quá trình phục hồi.

Bên cạnh đó, sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè rất quan trọng đối với người bệnh. Môi trường yêu thương và chia sẻ có thể giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn này. Người bệnh cũng nên tham gia các nhóm hỗ trợ trị liệu để không cảm thấy cô đơn và dễ dàng chia sẻ cảm xúc của mình.

Trầm cảm là một căn bệnh tâm lý nghiêm trọng, nhưng nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có thể phục hồi và trở lại cuộc sống bình thường. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu của trầm cảm, đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để được tư vấn và điều trị đúng cách.