Biến chứng của thủy đậu ở phụ nữ mang thai và các biện pháp phòng ngừa

Trong bài viết này, bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ cùng bạn tìm hiểu về các biến chứng của thủy đậu khi mang thai và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Bệnh thủy đậu là gì?

Thủy đậu là bệnh nhiễm virus do vi-rút varicella-zoster gây ra và có tính lây lan cao. Bệnh khởi đầu với các triệu chứng giống như cảm cúm, sau đó phát triển thành các nốt mụn nước gây ngứa trên da.

Các triệu chứng đặc trưng của thủy đậu bao gồm:

• Sốt nhẹ và mệt mỏi.
• Nốt mụn nước nhỏ xuất hiện trên da, thường bắt đầu từ mặt và sau đó lan rộng ra toàn thân.
• Mụn nước gây ngứa dữ dội, có thể dẫn đến trầy xước da nếu gãi ngứa.
• Đau cơ và cảm giác mệt mỏi.

Mức độ nguy hiểm của biến chứng thủy đậu ở phụ nữ mang thai

Phụ nữ mang thai, đặc biệt là những người chưa từng mắc bệnh hoặc chưa tiêm phòng thủy đậu, có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh nếu tiếp xúc với người mắc thủy đậu. Khi bị nhiễm thủy đậu trong thai kỳ, mẹ bầu không chỉ phải đối mặt với triệu chứng khó chịu mà còn lo lắng về những biến chứng nguy hiểm.

Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào thời điểm thai phụ bị nhiễm bệnh:

• Tam cá nguyệt đầu tiên: Nguy cơ trẻ bị hội chứng thủy đậu bẩm sinh sau khi chào đời là khoảng 0.4%.
• Tam cá nguyệt thứ hai: Tỷ lệ bào thai mắc hội chứng thủy đậu bẩm sinh tăng lên khoảng 2%. Từ tuần thai thứ 20 trở đi, nguy cơ gây hại cho thai nhi giảm đi đáng kể.
• Tam cá nguyệt thứ ba: Nếu mẹ bị thủy đậu trong khoảng 5 ngày trước khi chuyển dạ đến 2 ngày sau sinh, trẻ sơ sinh có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh. Nguyên nhân là do thời gian này chưa đủ để thai nhi nhận kháng thể từ mẹ.

Các biến chứng thường gặp của thủy đậu ở phụ nữ mang thai

Biến chứng của thủy đậu ở phụ nữ mang thai thường nghiêm trọng hơn so với người bình thường. Các biến chứng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn có thể đe dọa sự an toàn của thai nhi.

Biến chứng ở mẹ:

• Viêm phổi do thủy đậu: Đây là một biến chứng nghiêm trọng, với khoảng 10-20% phụ nữ mang thai mắc thủy đậu có thể phát triển thành viêm phổi. Triệu chứng bao gồm khó thở, ho, sốt cao và mệt mỏi. Viêm phổi do thủy đậu có thể tiến triển nhanh và dẫn đến suy hô hấp nếu không được điều trị kịp thời.
• Biến chứng thần kinh: Thai phụ mắc thủy đậu có thể gặp phải các vấn đề thần kinh như viêm màng não, viêm não hoặc viêm dây thần kinh, gây đau đầu, sốt cao và rối loạn ý thức. Các biến chứng này rất nghiêm trọng và có thể dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
• Nhiễm trùng toàn thân: Trong một số trường hợp, thủy đậu có thể lan rộng khắp cơ thể, gây nhiễm trùng toàn thân và đe dọa tính mạng của cả mẹ và thai nhi. Tình trạng này cần được điều trị ngay lập tức.

Biến chứng ở thai nhi:

• Hội chứng thủy đậu bẩm sinh: Nếu mẹ bị thủy đậu trong 20 tuần đầu của thai kỳ, nguy cơ thai nhi mắc hội chứng thủy đậu bẩm sinh rất cao. Hội chứng này có thể gây ra các dị tật bẩm sinh như tổn thương não, dị tật chi, teo cơ, và ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ sau khi sinh.
• Sảy thai hoặc thai lưu: Thủy đậu trong giai đoạn đầu thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc thai lưu.
• Nhiễm trùng sơ sinh: Nếu thai phụ bị thủy đậu trong giai đoạn cuối thai kỳ, đặc biệt là 5 ngày trước khi sinh hoặc trong 2 ngày sau sinh, thai nhi có nguy cơ cao bị nhiễm trùng sơ sinh. Nhiễm trùng sơ sinh có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não và thậm chí tử vong.

Xem thêm: Nhận diện và can thiệp sớm các dấu hiệu của bệnh trầm cảm nặng

Biện pháp phòng ngừa biến chứng thủy đậu ở phụ nữ mang thai

Phòng ngừa thủy đậu là cách tốt nhất để giảm thiểu nguy cơ biến chứng cho phụ nữ mang thai. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:

• Tiêm phòng trước khi mang thai: Nếu bạn có kế hoạch mang thai, hãy tiêm phòng thủy đậu ít nhất một tháng trước khi mang thai. Việc này sẽ giúp bảo vệ bạn trước nguy cơ lây nhiễm trong thai kỳ.
• Tránh tiếp xúc với nguồn bệnh: Phụ nữ mang thai chưa có miễn dịch nên tránh tiếp xúc với người mắc thủy đậu hoặc các bệnh truyền nhiễm khác.
• Chú ý vệ sinh cơ thể: Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đặc biệt là rửa tay thường xuyên để ngăn ngừa lây nhiễm virus.

Theo khuyến cáo từ bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa, nếu bạn đang mang thai và mắc thủy đậu, hãy thăm khám bác sĩ sản khoa ngay lập tức để nhận được tư vấn. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu nhập viện để theo dõi sức khỏe và tiến hành các kiểm tra cần thiết nhằm bảo vệ cả mẹ và thai nhi. Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ biến chứng do thủy đậu trong thai kỳ.