Nguyên nhân và dấu hiệu nhận diện trầm cảm trong thai kỳ

Bài viết dưới đây bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ giúp bạn khám phá nguyên nhân, dấu hiệu và cách nhận diện trầm cảm trong giai đoạn mang thai để có thể hỗ trợ thai phụ một cách hiệu quả.

Nhận diện trầm cảm trong giai đoạn mang thai

Trầm cảm trong giai đoạn mang thai là vấn đề sức khỏe tâm lý nghiêm trọng, nhưng không phải lúc nào cũng dễ dàng nhận ra. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu của trầm cảm sẽ giúp thai phụ nhận được sự hỗ trợ kịp thời, từ đó bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Sau đây là những triệu chứng phổ biến mà thai phụ có thể gặp phải trong thời kỳ mang thai:

• Buồn bã và mất hứng thú: Một trong những triệu chứng rõ rệt nhất của trầm cảm là cảm giác buồn bã kéo dài và thiếu hứng thú với các hoạt động hàng ngày. Thai phụ có thể cảm thấy chán nản, không còn muốn tham gia vào những hoạt động mà trước đây mình yêu thích, chẳng hạn như gặp gỡ bạn bè, tham gia các hoạt động xã hội, hay chăm sóc bản thân. Cảm giác buồn bã này không phải chỉ là một nỗi buồn tạm thời mà có thể kéo dài trong nhiều tuần, thậm chí là tháng. Thậm chí, thai phụ có thể có xu hướng cô lập bản thân và tránh xa những người xung quanh.
• Lo âu quá mức: Lo âu là một triệu chứng phổ biến ở phụ nữ mang thai bị trầm cảm. những thai phụ này thường xuyên lo lắng về các vấn đề như sức khỏe của thai nhi, quá trình sinh nở, khả năng làm mẹ và chăm sóc con sau sinh. Những lo lắng này có thể trở nên quá mức, gây căng thẳng và mệt mỏi cho thai phụ. Lo âu khiến thai phụ có xu hướng suy nghĩ tiêu cực, tưởng tượng các kịch bản xấu nhất, bồn chồn, khó tập trung và có thể mất ngủ.
• Rối loạn giấc ngủ: Trầm cảm trong giai đoạn mang thai có thể khiến thai phụ gặp khó khăn khi ngủ, thường xuyên trằn trọc suốt đêm. Dù đã ngủ đủ giấc, họ vẫn có cảm giác mệt mỏi và thiếu năng lượng khi thức dậy. Một số thai phụ lại có xu hướng ngủ quá nhiều để tránh thực tại, nhưng điều này cũng có thể làm tình trạng trầm cảm trở nên nghiêm trọng hơn.
• Tăng cân và thèm ăn: Trầm cảm có thể gây thay đổi về trọng lượng cơ thể và cảm giác thèm ăn. Một số thai phụ mất hứng thú với việc ăn uống, dẫn đến giảm cân và thiếu hụt dinh dưỡng. Ngược lại, một số người lại ăn quá nhiều, đặc biệt là các món không lành mạnh, dẫn đến tăng cân nhanh chóng và gia tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe như tiểu đường thai kỳ và huyết áp cao.
• Suy nghĩ tiêu cực: Một trong những triệu chứng nghiêm trọng của trầm cảm là sự xuất hiện của những suy nghĩ tiêu cực. Thai phụ có thể cảm thấy tự ti, vô dụng và lo lắng về khả năng làm mẹ. Trong những trường hợp nghiêm trọng, họ có thể có suy nghĩ tự tử hoặc tự làm hại bản thân. Đây là dấu hiệu nguy hiểm cần được phát hiện và can thiệp kịp thời.

Khi có dấu hiệu trầm cảm, thai phụ cần được thấu hiểu và chăm sóc đúng cách. Việc nhận diện đúng các triệu chứng sẽ giúp người thân và bác sĩ có phương án hỗ trợ phù hợp, giúp thai phụ vượt qua giai đoạn khó khăn này và duy trì một thai kỳ khỏe mạnh.

Nguyên nhân gây trầm cảm trong giai đoạn mang thai

Trầm cảm trong giai đoạn mang thai có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau, từ sự thay đổi nội tiết tố đến các yếu tố tâm lý và di truyền. Những nguyên nhân này có thể tác động mạnh mẽ đến cảm xúc và trạng thái tinh thần của thai phụ. Việc hiểu rõ các nguyên nhân giúp gia đình và bác sĩ có thể đưa ra các biện pháp hỗ trợ kịp thời, giúp thai phụ vượt qua giai đoạn khó khăn này một cách suôn sẻ.

• Thay đổi nội tiết tố: Khi mang thai, các hormone như estrogen và progesterone thay đổi mạnh mẽ, có thể ảnh hưởng đến các chất dẫn truyền thần kinh trong não và dẫn đến trầm cảm.
• Áp lực tâm lý: Thai phụ thường phải đối mặt với nhiều lo lắng về sức khỏe bản thân và thai nhi, khả năng làm mẹ, cũng như các thay đổi trong các mối quan hệ gia đình. Những áp lực này có thể khiến họ dễ rơi vào trạng thái căng thẳng và trầm cảm.
• Tiền sử trầm cảm: Phụ nữ đã từng bị trầm cảm trước khi mang thai có nguy cơ cao tái phát bệnh trong thai kỳ. Cần theo dõi và hỗ trợ đặc biệt đối với những trường hợp này.
• Di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc trầm cảm hoặc các rối loạn tâm thần khác, nguy cơ bị trầm cảm của thai phụ cũng sẽ cao hơn.

Với sự quan tâm và hỗ trợ đúng mực từ gia đình và các chuyên gia, thai phụ có thể giảm bớt được những căng thẳng và lo lắng, từ đó có thể duy trì một thai kỳ khỏe mạnh và an lành.

Xem thêm: Dấu hiệu ngộ độc rượu và biện pháp xử lý khẩn cấp

Hệ lụy khi thai phụ bị trầm cảm

Theo bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, trầm cảm trong thai kỳ có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng:

• Sinh non và thai nhi sức khỏe kém: Trầm cảm có thể làm tăng nguy cơ sinh non hoặc trẻ sinh ra bị nhẹ cân và có nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe.
• Xung đột gia đình: Trầm cảm có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa thai phụ và người thân, gây ra căng thẳng và xung đột trong gia đình.
• Trầm cảm sau sinh: Phụ nữ bị trầm cảm trong thai kỳ có nguy cơ cao bị trầm cảm sau sinh, ảnh hưởng đến việc chăm sóc và nuôi dạy con cái.

Trầm cảm trong thai kỳ là một vấn đề nghiêm trọng cần được phát hiện và điều trị kịp thời. Nếu nhận diện được những dấu hiệu của trầm cảm, gia đình và người thân có thể hỗ trợ thai phụ vượt qua giai đoạn khó khăn, bảo vệ sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Sự quan tâm và hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp thai phụ duy trì tâm lý ổn định, đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh.