Nguyên nhân và triệu chứng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là gì?

Đĩa đệm nằm giữa các đốt sống có cấu trúc gồm hai phần chính:

• Nhân nhầy: Chất dịch bên trong đĩa đệm giúp giảm chấn động và tạo sự linh hoạt cho cột sống.
• Vòng sợi: Vòng xơ bao quanh nhân nhầy giúp giữ đĩa đệm ở đúng vị trí.

Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng xảy ra khi phần nhân nhầy thoát ra khỏi đĩa đệm, chèn ép lên các dây thần kinh xung quanh cột sống.

Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố tự nhiên, chấn thương, và thói quen sinh hoạt không đúng. Dưới đây là các nguyên nhân chính dẫn đến bệnh lý này:

• Lão hóa: Khi tuổi tác tăng lên, đĩa đệm sẽ mất đi tính đàn hồi, trở nên khô cứng và dễ bị tổn thương. Vòng sợi bao quanh nhân nhầy có thể bị rách, dẫn đến thoát vị đĩa đệm.
• Chấn thương: Tai nạn hoặc chấn thương ở lưng có thể gây tổn thương đĩa đệm, tạo điều kiện cho nhân nhầy thoát ra ngoài và chèn ép dây thần kinh.
• Tư thế sai: Việc ngồi, đứng, hay cúi lưng sai tư thế trong thời gian dài làm tăng áp lực lên cột sống và đĩa đệm. Đặc biệt, khi nâng vật nặng mà không chú ý tư thế sẽ dễ gây thoát vị.
• Các yếu tố nguy cơ: thừa cân; di truyền; nghề nghiệp

Các nguyên nhân này có thể kết hợp với nhau hoặc tác động riêng lẻ, gây ra thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Nhận diện và phòng ngừa từ sớm là cách hiệu quả nhất để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

Triệu chứng và biến chứng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Triệu chứng của thoát vị đĩa đệm có thể khác nhau ở mỗi người, nhưng thường gặp các tình trạng sau:

• Đau lưng dữ dội: Đây là triệu chứng dễ nhận biết nhất. Người bệnh sẽ cảm thấy cơn đau đột ngột và dữ dội tại vùng thắt lưng, có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Cơn đau có thể lan xuống mông và chân theo đường dây thần kinh tọa.
• Đau lan xuống chân: Khi đĩa đệm chèn ép vào dây thần kinh tọa, người bệnh sẽ cảm thấy đau tại mặt sau đùi và bắp chân, đặc biệt khi đứng lâu, cúi người hoặc khi ho, hắt hơi.
• Tê bì chân: Dây thần kinh bị chèn ép có thể làm gián đoạn quá trình truyền tín hiệu, dẫn đến cảm giác tê bì ở lưng dưới, mông và chân. Nhiều người còn có cảm giác như bị kim châm ở các khu vực này.
• Yếu cơ: Việc chèn ép dây thần kinh có thể khiến các cơ bị yếu đi, gây khó khăn trong việc đứng lâu, mang vác vật nặng hoặc di chuyển.
• Khó khăn khi vận động: Người bị thoát vị đĩa đệm thường gặp khó khăn khi cúi người, xoay người, hoặc đứng lên sau khi ngồi lâu. Những động tác này gây đau đớn và hạn chế khả năng linh hoạt của cột sống.

Khi không được điều trị kịp thời, thoát vị đĩa đệm có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:

• Rối loạn tiểu tiện: Người bệnh có thể mất kiểm soát tiểu tiện, dẫn đến tiểu không tự chủ hoặc bí tiểu.
• Yếu liệt chi dưới: Nếu dây thần kinh bị chèn ép quá mức trong thời gian dài, người bệnh có thể mất cảm giác và sức mạnh ở hai chân, thậm chí có thể dẫn đến liệt.
• Hẹp ống sống: Thoát vị đĩa đệm làm thu hẹp không gian chứa các dây thần kinh trong cột sống, gây ra tê bì, đau đớn và yếu cơ ngày càng nghiêm trọng.

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Nếu bạn gặp phải các dấu hiệu như đau lưng dữ dội, đau lan xuống chân, tê bì, hoặc yếu cơ, hãy thăm khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc điều trị sớm sẽ giúp giảm thiểu tối đa các biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết và điều trị bệnh viêm xung huyết hang vị dạ dày

Cách phòng ngừa thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là một căn bệnh có thể được phòng ngừa bằng cách duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện những thói quen bảo vệ cột sống. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả mà bạn có thể áp dụng để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh:

• Giữ tư thế đúng: Cần chú ý tư thế khi ngồi, đứng, cúi lưng và khi nâng vật nặng để bảo vệ cột sống.
• Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và tăng độ linh hoạt cho cột sống, giúp giảm áp lực lên đĩa đệm.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm thiểu áp lực lên vùng thắt lưng bằng cách duy trì trọng lượng cơ thể trong mức cân đối.
• Tránh mang vật nặng quá mức: Nếu cần nâng vật nặng, hãy chú ý tư thế và sử dụng sức mạnh từ đôi chân thay vì chỉ cúi lưng.

Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa lưu ý, bạn sẽ dễ dàng nhận biết được triệu chứng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng để thăm khám kịp thời và tìm phương pháp điều trị phù hợp. Điều này sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.