Những bệnh lý do nấm Candida và cách điều trị hiệu quả

Bài viết dưới đây bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ giúp bạn hiểu rõ về các bệnh lý do Candida và các phương pháp điều trị hiệu quả.

Đặc điểm của nấm Candida

Candida là một loại nấm có mặt tự nhiên trong cơ thể, chủ yếu ở da, miệng, âm đạo và ruột. Trong trạng thái bình thường, nấm Candida không gây hại. Tuy nhiên, khi gặp điều kiện thuận lợi, chúng có thể phát triển quá mức và gây bệnh. Candida albicans là chủng nấm phổ biến nhất, thường gây nhiễm trùng ở da, âm đạo và miệng.

Sự phát triển quá mức của nấm Candida có thể do các yếu tố sau:

• Suy giảm miễn dịch: Những người có hệ miễn dịch yếu, hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, có nguy cơ cao bị nhiễm nấm Candida.

• Dùng thuốc kháng sinh: Kháng sinh có thể tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi và có hại trong cơ thể, làm mất cân bằng hệ vi sinh vật và tạo điều kiện cho nấm Candida phát triển.

• Thay đổi hormone: Phụ nữ mang thai hoặc ở thời kỳ tiền mãn kinh có sự thay đổi nội tiết tố, làm tăng nguy cơ nhiễm nấm Candida.

• Chế độ ăn nhiều đường: Tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu đường và carbohydrate tinh chế có thể kích thích sự phát triển của Candida.

• Vệ sinh kém: Vùng da ẩm ướt, đặc biệt ở vùng kín, nách và dưới ngực nếu không được vệ sinh đúng cách sẽ tạo môi trường thuận lợi cho nấm Candida sinh sôi.

Các bệnh lý do nấm Candida gây ra

Nhiễm trùng âm đạo: Khi Candida tấn công vùng âm đạo, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng như:

• Ngứa ngáy và rát ở vùng kín

• Dịch âm đạo đặc, màu trắng đục hoặc có dạng bã đậu

• Đau rát khi đi tiểu hoặc khi quan hệ tình dục.Viêm âm đạo do Candida thường gặp ở những người có hệ miễn dịch yếu, vệ sinh không đúng cách, hoặc lây truyền qua quan hệ tình dục.

Nấm miệng (tưa miệng): Nấm Candida phát triển quá mức trong khoang miệng có thể gây tưa miệng, với các dấu hiệu như:

• Mảng trắng trên lưỡi, vòm họng và trong má

• Đau họng, khó nuốt

• Miệng khô, nứt nẻ khóe miệng.Nấm miệng dễ xảy ra ở trẻ em, người già và những người có hệ miễn dịch suy yếu.

Nhiễm trùng da: Candida có thể gây nhiễm trùng da ở các vùng dễ bị ẩm ướt hoặc chịu ma sát, như bẹn, nách và dưới ngực. Triệu chứng thường gặp là:

• Da ngứa, nổi mẩn đỏ

• Da bong tróc, phồng rộp

• Tổn thương có mùi hôi.

Nấm móng: Nấm Candida cũng có thể xâm nhập vào móng tay hoặc móng chân, gây ra các biểu hiện như:

• Móng dễ gãy, giòn

• Móng bị đau, sưng đỏ

• Móng có màu trắng đục hoặc vàng.Nấm móng thường gặp ở những người tiếp xúc thường xuyên với nước hoặc có hệ miễn dịch yếu.

Nấm thực quản: Nấm Candida có thể gây nhiễm trùng thực quản, khiến người bệnh gặp phải các triệu chứng như:

• Khó nuốt, đau ngực

• Mảng trắng trong miệng, lan xuống thực quản.Nấm thực quản thường gặp ở những người suy giảm miễn dịch, như bệnh nhân ung thư hoặc nhiễm HIV.

Nhiễm khuẩn huyết: Khi nấm Candida xâm nhập vào máu, có thể gây nhiễm trùng huyết, một tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. Các dấu hiệu của nhiễm khuẩn huyết do nấm Candida bao gồm:

• Đau cơ, đau khớp

• Sốt cao kéo dài

• Mệt mỏi, suy kiệt.

Cách điều trị nhiễm nấm Candida

Can thiệp y khoaĐiều trị nhiễm nấm Candida chủ yếu là sử dụng các loại thuốc chống nấm:

• Fluconazole (Diflucan): Thuốc này có hiệu quả nhanh, đặc biệt đối với nhiễm nấm âm đạo, thường chỉ cần một liều duy nhất.

• Itraconazole (Sporanox): Thường được dùng cho các trường hợp nhiễm nấm da hoặc nhiễm nấm nặng.

• Ketoconazole (Nizoral): Điều trị nấm Candida trên da, nhưng cần thận trọng vì thuốc có thể gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến gan.

• Clotrimazole (Lotrimin): Dạng kem hoặc viên đặt âm đạo dùng để điều trị nấm âm đạo và nấm da.

Tùy vào tình trạng và loại nhiễm trùng, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

Xem thêm: Nguyên nhân và triệu chứng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Hỗ trợ điều trị nhiễm nấm Candida tại nhà

Ngoài việc dùng thuốc, người bệnh có thể thực hiện một số biện pháp hỗ trợ tại nhà:

Điều chỉnh chế độ ăn:

• Hạn chế thực phẩm giàu đường và tinh bột, đặc biệt là nước ngọt, bánh kẹo, đồ ăn nhanh.

• Tăng cường thực phẩm lên men như sữa chua, dưa cải, để hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột.

• Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ để duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Cải thiện miễn dịch:

• Duy trì thói quen tập thể dục đều đặn.

• Ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm để cơ thể phục hồi.

• Giảm căng thẳng bằng cách tham gia các hoạt động thư giãn như yoga, thiền.

Vệ sinh cá nhân:

• Vệ sinh vùng kín hàng ngày bằng xà phòng dịu nhẹ và nước sạch.

• Thay đồ lót thường xuyên, đặc biệt vào mùa hè hoặc khi tham gia hoạt động thể chất.

• Thay băng vệ sinh thường xuyên trong kỳ kinh nguyệt để tránh nấm Candida phát triển.

Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa lưu ý, nấm Candida có thể gây ra nhiều bệnh lý khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời. Việc nhận diện và can thiệp sớm giúp giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả.