Khi sự tiêu hóa bị rối loạn như đầy bụng, khó tiêu, ăn không thấy ngon... người ta thường tìm đến các thuốc hỗ trợ tiêu hóa.
Khi sự tiêu hóa bị rối loạn như đầy bụng, khó tiêu, ăn không thấy ngon... người ta thường tìm đến các thuốc hỗ trợ tiêu hóa.
ThS. BSCKI1 Lê Nam trưởng khoa Cao Đẳng Y Đa Khoa tại tphcm cho biết, men tiêu hóa có thể được dùng trong các trường hợp rối loạn hoạt động tiết men tiêu hóa, dẫn đến rối loạn tiêu hóa, bụng ậm ạch, chậm tiêu... Hệ tiêu hóa ở trẻ nhỏ chưa hoàn thiện và lượng men tiêu hóa thường tiết ra không đủ, có thể biếng ăn kèm theo suy dinh dưỡng, đi ngoài phân sống… thì cũng có thể bổ sung men tiêu hóa theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Tuy nhiên, không nên dùng men tiêu hóa liên tục hoặc kéo dài quá 2 tuần. Bởi việc lạm dụng kéo dài có thể gây tình trạng ức chế ngược, làm cho các cơ quan trong cơ thể giảm tiết men tiêu hóa, lâu ngày sẽ gây suy và mất chức năng các tuyến này.
Bên cạnh đó, ngoài tác dụng tiêu hóa thức ăn, bổ sung quá nhiều men tiêu hóa cũng gây bào mòn cơ chế tự bảo vệ của các chất nhầy trong lòng dạ dày, ruột, dẫn đến viêm loét dạ dày - tá tràng.
Khi sử dụng, tốt nhất nên bổ sung men tiêu hóa cùng bữa ăn hoặc ngay sau ăn. Không nên dùng khi đói vì có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, dễ dẫn đến viêm loét.
Người bị tăng tiết axit dạ dày, viêm loét dạ dày và viêm tụy không nên dùng men tiêu hóa vì men tiêu hóa bổ sung sẽ là tác nhân làm trầm trọng thêm bệnh và gây viêm loét ống tiêu hóa nặng hơn.
Dược sĩ Cao Đẳng Dược cho hay hiện nay có nhiều loại thuốc được sử dụng để hỗ trợ tiêu hóa, có thể kể đến các loại thuốc rất dể tìm kiếm và được bán tại các nhà thuốc như sau.
Các vi sinh lành tính
Trong ống tiêu hóa có sự cân bằng giữa các vi khuẩn có lợi và có hại. Khi người bệnh dùng thuốc kháng sinh mạnh phổ rộng kéo dài, bị nhiễm khuẩn hoặc căng thẳng, stress… hệ cân bằng vi sinh trong ống tiêu hóa bị phá vỡ và gây ra các bệnh lý về đường ruột như tiêu chảy, chướng bụng, táo bón… Khi đó người bệnh có thể được chỉ định dùng các chế phẩm chứa vi sinh có lợi như: các lactobaciclus. Các sản phẩm trên thị trường như antibio, biolactyl, neolactyl, lacteol… Chúng có thể là các vi khuẩn hay xác vi khuẩn đông khô với hàm lượng khác nhau, khi đi vào cơ thể chúng phát triển thành vi khuẩn sống, lập lại hệ cân bằng sinh thái trong đường ruột, giúp cải thiện các rối loạn trên.
Các enzym tiêu hóa
Các Dược sĩ tư vấn cho biết, khi bị thiếu enzyme tiêu hóa, với người lớn có thể bổ sung bằng thuốc chứa enzym như viên neopeptin (chứa enzym amylase), pancreatin bào chế từ dịch tụy (chứa amylase, trypsin, lipase), papain (chứa enzym thủy phân protein).
Đối với trẻ em dưới 4 tháng tuổi, lúc này chức năng tiêu hóa chưa hoàn thiện, sự phân tiết acid rất kém nên khó hoạt hóa pepsinogen thành pepsin, chỉ có thể tiêu thụ các loại protein hòa tan trong sữa như casein. Bổ sung men tiêu hóa cho trẻ không được tùy tiện mà phải có sự tư vấn hướng dẫn sử dụng thuốc của bác sĩ, dược sĩ. Việc lạm dụng có thể làm trẻ bị lệ thuộc vào thuốc, kém chủ động tiết ra enzyme tiêu hóa nội sinh.
Các thuốc làm ăn ngon
Một số loại thuốc giúp ăn ngon như:
Kháng histamin: loại hay dùng là cyproheptadin (peritol). Ban đầu khi sử dụng thuốc này sẽ khiến người bệnh ăn ngon miệng, thích ăn, mặt khác do tác dụng phụ gây buồn ngủ, giữ nước làm béo giả nên nhiều người hiểu lầm là thuốc giúp ngủ được, tăng cân. Dùng sau một thời gian thuốc sẽ không còn khiến người bệnh thấy ngon miệng nữa mà có thể gây mệt mỏi, chán ăn, cơ thể ứ nhiều nước gây hại cho tim mạch. Nếu dùng thuốc này lâu dài sẽ làm chậm sự phát triển trí tuệ ở trẻ, do đó không nên sử dụng thuốc này để chữa biếng ăn.
Lysin: Đây là một loại acid amin thiết yếu cho cơ thể mà con người không thể tổng hợp được, nhu cầu của trẻ đối với loại acid amin này cao gấp đôi người lớn (tính theo cân nặng). Thiếu lysin, trẻ sẽ biếng ăn, chậm lớn, suy giảm miễn dịch, chính vì vậy cần bổ sung lysin, tuy vậy không được dùng quá liều, dùng kéo dài sẽ làm nhiễm acid huyết (do lysin có tác dụng chống nhiễm kiềm).
Các chất bổ đắng: Chất đắng (trong canh kina, long đởm), uống trước bữa ăn sẽ có tác dụng kích thích dịch tiêu hóa, làm ăn ngon, gọi là thuốc bổ đắng. Chỉ sử dụng loại này cho người lớn (sau sinh, mới ốm dậy). Lưu ý nếu dùng nhiều (trong, sau ăn) sẽ làm cho tiêu hóa kém sút.
Các vitamin đậm đặc: Các loại dùng phổ biến là hydrosol polyvitamin. Thuốc có tác dụng làm ăn ngon miệng. Phải sử dụng thuốc đúng liều, nếu sử dụng quá liều sẽ gây hại.
Các chất có tính tẩy, nhuận
Thuốc có tính tẩy: Tác dụng chủ yếu ở ruột non như bisacodyl, doncusat. Các loại thuốc này sử dụng cho người lớn bị táo bón, bị liệt ruột sau phẫu thuật. Không dùng cho trẻ em dưới 2 tuổi.
Thuốc có tính nhuận: Tác dụng chủ yếu ở ruột già. Các thảo dược hay dùng hiện nay như như đại hoàng, thảo quyết minh, không dùng hóa dược cũ như phenophtalein.
Nội dung trên là những chia sẽ của giảng viên Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn về một số loại thuốc hỗ trợ tiêu hóa, cơ chế tác dụng của chúng không giống nhau, do vậy khi dùng thuốc cần tùy theo từng trường hợp rối loạn tiêu hóa mà chọn loại thuốc phù hợp, không nên tùy tiện sử dụng mà cần tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ.