Bệnh nhân đái tháo đường Type mấy bắt buộc phải dùng Insulin?

Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn khám phá sâu hơn về mối liên hệ giữa đái tháo đường type 2 và insulin, cùng những tác động của nó đối với quá trình điều trị và quản lý bệnh.

Mối liên hệ giữa đái tháo đường và Insulin

Mối liên hệ giữa bệnh đái tháo đường và insulin là một khía cạnh quan trọng trong việc hiểu về cơ chế bệnh lý và quản lý của bệnh. Đái tháo đường là một loại rối loạn chuyển hóa mạn tính, được đặc trưng bởi mức đường trong máu cao hơn mức bình thường, do sự thiếu hụt hoặc đề kháng với insulin.

• Đái tháo đường type 1: Bệnh này xảy ra khi tuyến tụy sản xuất rất ít hoặc không sản xuất insulin. Insulin, hormone tự nhiên được sản xuất bởi các tế bào beta của tuyến tụy, đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa đường thành năng lượng. Sự thiếu hụt insulin này khiến cho cơ thể không thể chuyển đổi đường từ máu vào các tế bào để sử dụng làm nguồn năng lượng.
• Đái tháo đường type 2: Trong trường hợp này, tuyến tụy vẫn có thể sản xuất insulin, nhưng cơ thể không thể sử dụng nó một cách hiệu quả. Điều này dẫn đến tình trạng kháng insulin, khiến cho đường không thể chuyển vào các tế bào để sử dụng. Sự kết hợp giữa kháng insulin và các bất thường về chuyển hóa carbohydrat, lipid và protein đóng vai trò quan trọng trong phát triển của bệnh đái tháo đường type 2.

Nguyên nhân chính của bệnh đái tháo đường vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng có một số yếu tố đã được xác định góp phần vào sự phát triển của bệnh, bao gồm yếu tố di truyền, lối sống không cân bằng, và tình trạng thừa cân béo phì. Ngoài ra, chế độ ăn nhiều thịt đỏ, chất béo và hàm lượng bột đường cao cũng được liên kết với tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Các yếu tố tâm lý như căng thẳng cũng có thể đóng vai trò trong phát triển của bệnh. Điều này thể hiện rằng bệnh đái tháo đường là một bệnh phức tạp, có ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau và đòi hỏi một phương pháp quản lý toàn diện để kiểm soát.

Đái tháo đường type 1 (phụ thuộc vào Insulin)

Đái tháo đường type 1, còn được gọi là đái tháo đường phụ thuộc vào insulin, là một biến chứng nghiêm trọng của hệ thống miễn dịch. Bệnh này phát triển khi tế bào beta, những tế bào chịu trách nhiệm sản xuất insulin trong tuyến tụy, bị tấn công và phá hủy, làm giảm hoặc làm mất hoàn toàn khả năng sản xuất insulin. Khoảng 95% các trường hợp đái tháo đường type 1 được gây ra bởi cơ chế tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào tế bào beta. Còn lại 5% trường hợp còn lại không có nguyên nhân rõ ràng, gọi là đái tháo đường type 1 không tự miễn.

Do thiếu hụt insulin, cơ thể không thể chuyển đổi đường từ máu vào các tế bào để sử dụng làm nguồn năng lượng, dẫn đến tăng đường trong máu. Để kiểm soát mức đường huyết, bệnh nhân đái tháo đường type 1 phải sử dụng insulin từ bên ngoài thông qua việc tiêm, do không có cách nào khác để cung cấp insulin cho cơ thể một cách tự nhiên.

Triệu chứng của đái tháo đường type 1 thường xuất hiện rất nhanh, trong vài ngày hoặc vài tuần sau khi tế bào beta bị phá hủy. Các biểu hiện thường gặp bao gồm sút cân nhanh chóng, đi tiểu nhiều, và cảm giác khát nước liên tục. Bệnh thường xuất hiện ở các đối tượng trẻ dưới 40 tuổi, thường là trẻ em và thanh thiếu niên, và thể hiện dấu hiệu của hội chứng 4 nhiều, bao gồm ăn nhiều, gầy nhiều, uống nhiều, và đái nhiều.

Mặc dù tổn thương tế bào beta thường diễn ra trong nhiều năm, nhưng triệu chứng của bệnh thường xuất hiện một cách nhanh chóng và đòi hỏi sự can thiệp ngay lập tức để kiểm soát đường huyết và ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Xem thêm: Xét nghiệm máu: Công cụ quan trọng trong phát hiện sớm ung thư 

Đái tháo đường type 2 (không phụ thuộc vào insulin)

Trong trường hợp của đái tháo đường type 2, cơ thể vẫn sản xuất insulin, nhưng tế bào không đáp ứng một cách hiệu quả với hormone này, một tình trạng được gọi là kháng insulin. Điều này dẫn đến việc đường không thể chuyển hóa từ máu vào các tế bào để sử dụng làm nguồn năng lượng, dẫn đến tăng đường trong máu.

Kháng insulin là một phần quan trọng của cơ chế bệnh lý của đái tháo đường type 2. Dù có insulin tồn tại trong cơ thể, nhưng nó không thể thực hiện chức năng điều tiết đường huyết một cách hiệu quả, khiến cho đường máu không thể được kiểm soát dựa trên cơ chế tự nhiên.

Trong giai đoạn đầu của đái tháo đường type 2, thường không cần thiết sử dụng insulin để kiểm soát đường huyết. Thay vào đó, các biện pháp điều trị đầu tiên thường là thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, kèm theo việc sử dụng thuốc để hỗ trợ việc kiểm soát đường huyết.

Theo bác sĩ giảng viên hiện giảng dạy ngành Y đa khoa, trong một số trường hợp, khi mức đường huyết không thể kiểm soát được bằng phương pháp trên hoặc khi bệnh tiến triển, việc sử dụng insulin có thể trở thành cần thiết. Điều này có thể xảy ra khi cơ thể không đáp ứng tốt với các loại thuốc khác, hoặc khi sức kháng của cơ thể với insulin trở nên quá mạnh. Trong những trường hợp này, việc sử dụng insulin có thể là một phần quan trọng của kế hoạch điều trị để duy trì mức đường huyết ổn định và ngăn chặn các biến chứng tiềm ẩn của bệnh.