Cần làm gì khi chảy máu mũi tái diễn nhiều lần không rõ nguyên nhân?

Bài viết này chuyên gia y tế Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về nguyên nhân gây chảy máu mũi, cách xử lý hiệu quả tại nhà và các dấu hiệu cảnh báo cần thăm khám chuyên khoa.

Chảy máu mũi thường xuyên có phải dấu hiệu ung thư? Những nguyên nhân phổ biến cần biết

Tình trạng chảy máu mũi xảy ra thường xuyên khiến không ít người lo lắng, đặt nghi vấn liệu có liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư. Tuy nhiên, trong phần lớn trường hợp, máu chảy từ mũi là do các mạch máu nhỏ nằm dưới niêm mạc bị tổn thương hoặc vỡ ra vì nhiều nguyên nhân khác nhau. Cụ thể:

Các nguyên nhân từ yếu tố bên ngoài:

• Tác động cơ học: Những va đập vào vùng mũi, thói quen ngoáy mũi mạnh tay hoặc các chấn thương nhỏ đều có thể làm tổn thương mạch máu trong mũi, gây chảy máu.
• Không khí khô lạnh: Vào mùa đông hoặc trong môi trường điều hòa, niêm mạc mũi dễ bị khô nứt, dẫn đến chảy máu.
• Ô nhiễm môi trường: Khói bụi, hóa chất, và chất kích ứng trong không khí có thể gây viêm, kích thích niêm mạc và làm mũi chảy máu.
• Căng thẳng kéo dài: Stress ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, làm tăng áp lực trong các mao mạch nhỏ, từ đó gây chảy máu mũi.
• Dị vật trong mũi: Trường hợp thường gặp ở trẻ nhỏ, khi có dị vật bị kẹt lâu trong mũi gây viêm loét, hoại tử, chảy máu kèm theo dịch mũi mùi hôi khó chịu – thường xảy ra ở một bên mũi.

Các nguyên nhân xuất phát từ bệnh lý:

• Viêm mũi dị ứng, viêm xoang: Các bệnh lý đường hô hấp trên làm tổn thương niêm mạc, khiến mạch máu dễ bị vỡ.
• Rối loạn đông máu: Bệnh bẩm sinh như hemophilia hoặc tác dụng phụ của thuốc chống đông khiến máu khó đông, gây chảy máu kéo dài.
• Tăng huyết áp, dị dạng mạch máu: Những biến đổi bất thường này có thể khiến mạch máu trong mũi vỡ đột ngột, gây chảy máu ồ ạt.
• Ung thư vùng mũi xoang: Đây là nguyên nhân hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, thường liên quan đến ung thư vòm họng, ung thư hốc mũi, u mao mạch,... Người mắc có các triệu chứng đi kèm như chảy máu mũi kéo dài không rõ nguyên nhân, nghẹt mũi, chảy dịch mũi hôi, đau âm ỉ vùng mặt và đầu.

Nếu tình trạng chảy máu mũi này kéo dài, đi kèm các triệu chứng bất thường như đau đầu, nghẹt mũi, sụt cân hoặc nổi hạch, bạn nên chủ động đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.

Cách phân biệt chảy máu mũi thông thường và chảy máu do ung thư

Mặc dù phần lớn các trường hợp chảy máu mũi không liên quan đến ung thư, nhưng bạn vẫn cần thận trọng nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên hoặc đi kèm với những dấu hiệu bất thường. Việc nhận biết sớm có thể giúp bạn phát hiện kịp thời các bệnh lý nguy hiểm.

Hãy đặc biệt lưu ý nếu xuất hiện các biểu hiện sau:

• Tần suất và thời gian kéo dài: Máu chảy liên tục, khó cầm, tái phát nhiều lần trong thời gian ngắn.
• Triệu chứng toàn thân hoặc tại chỗ đi kèm: Bao gồm đau âm ỉ vùng mặt, nghẹt mũi kéo dài không cải thiện, nổi hạch ở cổ hoặc dưới hàm, sút cân nhanh không rõ lý do, mệt mỏi, sốt dai dẳng,...

Những dấu hiệu này có thể là cảnh báo cho các vấn đề nghiêm trọng, trong đó có khả năng liên quan đến ung thư vùng mũi xoang hoặc vòm họng. Khi có nghi ngờ, bạn nên đi khám chuyên khoa tai – mũi – họng càng sớm càng tốt để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Cách xử trí khi chảy máu mũi và khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Chảy máu mũi là tình trạng khá phổ biến và trong nhiều trường hợp có thể được xử lý tại nhà. Tuy nhiên, nếu không thuyên giảm hoặc kèm theo các dấu hiệu nghiêm trọng, bạn cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Đối với những trường hợp chảy máu mũi nhẹ, không kéo dài và không đi kèm triệu chứng bất thường, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản như:

• Giữ vệ sinh và độ ẩm cho niêm mạc mũi: Rửa mũi nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý 0.9% và sử dụng máy tạo ẩm để tránh tình trạng khô mũi, đặc biệt trong mùa lạnh hoặc khi sử dụng điều hòa thường xuyên.
• Hạn chế các yếu tố kích ứng: Tránh ngoáy mũi, không tiếp xúc với khói bụi, hóa chất hoặc các yếu tố gây dị ứng. Đảm bảo không gian sống luôn sạch sẽ, thông thoáng.
• Bổ sung dinh dưỡng hợp lý: Tăng cường các thực phẩm giàu vitamin C và K như rau xanh, trái cây tươi, để hỗ trợ thành mạch máu khỏe mạnh và cải thiện khả năng đông máu tự nhiên của cơ thể.

Xem thêm: Nhận diện các bệnh lý tiêu hóa thường gặp và cách phòng tránh hiệu quả

Bạn nên chủ động đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai – mũi – họng nếu có các dấu hiệu sau:

• Chảy máu mũi kéo dài hoặc tái phát thường xuyên mà không rõ nguyên nhân.
• Xuất hiện các triệu chứng bất thường toàn thân như đau đầu, sưng đau vùng mặt, nổi hạch ở cổ hoặc hàm, sốt dai dẳng, sụt cân không rõ lý do.

Các phương pháp chẩn đoán thường được chỉ định gồm:

• Xét nghiệm máu toàn bộ: Giúp đánh giá các chỉ số hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu cũng như chức năng đông máu, gan, thận.
• Nội soi mũi: Cho phép bác sĩ quan sát trực tiếp bên trong hốc mũi, phát hiện các tổn thương như viêm loét, polyp hoặc khối u.
• Chụp CT hoặc MRI vùng đầu – mặt: Được chỉ định nếu nghi ngờ có tổn thương sâu hoặc khối u trong mũi, xoang hoặc vùng vòm họng.
• Sinh thiết mô nghi ngờ: Nếu phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ lấy mẫu mô để xét nghiệm và xác định bản chất (lành tính hay ác tính).
• Xét nghiệm dấu ấn ung thư: Một số trường hợp có thể được chỉ định xét nghiệm như EBV (liên quan đến ung thư vòm họng), CEA (ung thư vùng đầu cổ) để hỗ trợ chẩn đoán chính xác hơn.

Chảy máu mũi thường xuyên tuy có thể khiến bạn lo lắng, nhưng trong đa số trường hợp là do các nguyên nhân lành tính như viêm, khô niêm mạc, hoặc chấn thương nhỏ. Tuy nhiên, bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa khuyến cáo, nếu tình trạng kéo dài, tái phát liên tục, hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường khác, bạn nên đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.