Chẩn đoán và điều trị bệnh mạch máu ngoại biên

Bài viết này hãy cùng bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn khám phá nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp phòng ngừa bệnh mạch máu ngoại biên.

Bệnh động mạch ngoại biên là gì?

Bệnh mạch máu ngoại biên là sự tắc nghẽn động mạch do mảng xơ và huyết khối. Các động mạch này không bao gồm những động mạch cung cấp máu cho tim và não, mà tập trung vào cung cấp máu cho chi thể như tay và chân.

Nguyên nhân gây bệnh động mạch ngoại biên

Bệnh động mạch ngoại biên được gây ra chủ yếu do các mảng xơ và huyết khối tích tụ trong thành mạch. Những chất này gây ra sự viêm và làm tổn thương lớp nội mạc của động mạch, sau đó hình thành các mảng xơ vữa. Các mảng xơ này dần dần lớn lên và làm hẹp lumen (lỗ chảy) của động mạch, giảm khả năng lưu thông máu tới các chi thể như tay và chân. Điều này dẫn đến thiếu máu và thiếu dinh dưỡng cho các cơ và mô, gây ra các triệu chứng và biến chứng của bệnh động mạch ngoại biên.

Triệu chứng và biến chứng của bệnh động mạch ngoại biên

Triệu chứng:

• Đau: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh động mạch ngoại biên. Đau có thể xuất hiện khi đi bộ hoặc vận động và thường giảm khi nghỉ ngơi.
• Chuột rút: Cảm giác co cứng và co thắt đột ngột ở các cơ.
• Nhức mỏi: Cảm giác mệt mỏi, khó chịu ở các chi.
• Tê và cảm giác lạnh: Các vùng bị tổn thương có thể cảm thấy tê và lạnh hơn so với các vùng khác của cơ thể.
• Da xanh nhợt: Màu da có thể trở nên xanh nhợt do thiếu máu nghiêm trọng.
• Lở loét: Các vết thương không lành hoặc loét trên da của chi, đặc biệt là ở những vị trí thiếu máu nghiêm trọng.

Biến chứng:

• Hoại tử mô: Thiếu máu nghiêm trọng có thể dẫn đến hoại tử mô, đặc biệt là ở những vùng bị tổn thương nặng.
• Cắt cụt chi: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể cần phải cắt bỏ phần hoặc toàn bộ chi bị tổn thương để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng hơn.
• Đột quỵ và đau tim: Bệnh xơ vữa động mạch có thể gây ra các biến chứng như đột quỵ (trong trường hợp tắc nghẽn động mạch cảnh) và đau tim (trong trường hợp tắc nghẽn động mạch vành).

Những triệu chứng và biến chứng này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc nhận biết và chẩn đoán sớm là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng và duy trì sức khỏe của bệnh nhân.

Xem thêm: Các yếu tố nguy cơ và phương pháp điều trị bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu

Chẩn đoán và điều trị bệnh động mạch ngoại biên

Chẩn đoán:

• Lâm sàng và thăm khám: Đánh giá tổng quát tình trạng lâm sàng của bệnh nhân, bao gồm các triệu chứng như đau, chuột rút, tê và cảm giác lạnh ở các chi. Kiểm tra màu sắc da, tình trạng lông, móng để đánh giá sự tổn thương và thiếu máu của các chi.
• Thăm khám không xâm lấn: Đo huyết áp động mạch bằng huyết áp kế để phát hiện sự co bóp của động mạch. Đánh giá tình trạng động mạch bằng phương pháp ghi biến đổi thể tích máu, đo nhiệt độ da và đo độ bão hòa oxy máu mao mạch qua da. Sử dụng các kỹ thuật hình ảnh như Doppler mạch máu, siêu âm kép (Duplex Ultrasonography), chụp động mạch cộng hưởng từ (CTA) và chụp X-quang mạch máu cảnh quang để đánh giá rõ hơn sự hẹp

Điều trị:

• Thay đổi lối sống: Thực hiện chế độ ăn hợp lý ít cholesterol và mỡ bão hoà để giảm mỡ máu. Tập luyện thường xuyên để cải thiện tuần hoàn máu và tăng cường sức khỏe tim mạch. Từ bỏ hút thuốc lá và những thói quen có hại khác để giảm nguy cơ tắc nghẽn động mạch.
• Điều trị thuốc: Sử dụng thuốc hạ huyết áp và thuốc điều chỉnh mỡ máu để kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Thuốc kháng đông như aspirin hoặc clopidogrel có thể được chỉ định để ngăn ngừa hình thành huyết khối trong động mạch.
• Can thiệp đặt stent và phẫu thuật: Trong các trường hợp nghiêm trọng, can thiệp đặt stent hoặc phẫu thuật bắc cầu nối có thể được thực hiện để mở rộng và duy trì thông lượng của động mạch bị hẹp.
• Quản lý các biến chứng: Điều trị các biến chứng như lở loét không lành, hoại tử mô và nguy cơ đột quỵ hoặc đau tim bằng các phương pháp phù hợp nhất.

Theo bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa, việc chẩn đoán và điều trị bệnh động mạch ngoại biên cần phải được tiếp cận kỹ lưỡng và đúng đắn để giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng và duy trì chất lượng sống của bệnh nhân. Quyết định về phương pháp điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và tính chất của tổn thương động mạch của từng người.